Hà Nội đã vào thu, trời có nắng nhưng vẫn thấy se se lạnh. Miền Trung đang gồng mình chống lũ, chống bão, chống lụt, cả nước vẫn cảnh giác với dịch covid-19. Cuộc sỗng vẫn tiếp diễn, thời gian không ngừng trôi. Đâu đó vẫn còn nghe thấy những lời ru…tháng Mười xưa cũ.
“À a à ơi…
Cái ngủ mày ngủ cho ngoan
Để mẹ đi cấy đồng xa trưa về
Bắt được con cá rô trê
Thòng cổ mang về cho cái ngủ ăn…
À a à ơi…”
Ấy là tiếng ru con của mẹ hay tiếng ru cháu ngủ của bà ngày xưa. Ngày ấy làm gì có radio, làm gì có băng caset? Vào tầm trưa, trẻ con đi ngủ, được ru trong nôi hay được mẹ hay bà bế trên chiếc võng đong đưa, ngoài trời yên ả, cái se se lạnh của tháng Mười, tiếng tre kẽo kẹt cọ vào nhau trong gió thu hòa cùng với tiếng ru à a à ơi…Thời bây giờ khác lắm, trẻ con ngủ trưa được ru bằng caset, không ca dao mà thay vì bằng nhạc cổ điển, dân ca với âm lượng đủ nhỏ để ru con hay ru cháu ngủ. Quê bây giờ còn ít tre lắm, phố trong làng mà, nông thôn mới mà.
Nhưng mà thôi, nói chuyện này, chuyện ru con, bọn trẻ chắc lại bĩu môi, quê quá!
Các bà ngày xưa ít được học, ít được đọc sách, có thể vì thế mà họ có trí nhớ rất tốt, ca dao, tục ngữ, hò, vè, truyện cổ tích họ kể vanh vách, đáng nể thật. Còn bây giờ, thời đại số, thời đại internet, có quên thì google, không ru được thì tìm youtube, chẳng cần caset,có smartphone đây rồi…chỉ việc chấm và miết.
Lởi ru đã đi vào dân ca từ rất lâu, nhưng… mỗi ngày nó cứ nhạt dần, thưa dần theo năm tháng. Người giàu thì thuê ô sin chăm con, còn người nghèo, ai còn địu con lên nương làm rẫy?
“Ngủ đi akay ơi
Ngủ đi akay hời
Mẹ thương Akay
Mẹ thương bộ đội
Con mơ cho mẹ hạt lúa lên bông
Mai sau khôn lớn vung chày lún sân...”
(Lời ru trên nương-Trần Hoàn)
Ai còn vừa đan áo cho chồng vừa ru con như lời bài dân ca Nam Bộ “Ru con” ::
“Gió mùa thu mẹ ru mà con ngủ
Năm (ơ) canh chày, năm (ơ) canh chày, thức đủ vừa năm
Hỡi chàng chàng ơi, hỡi người người ơi
Em nhớ tới chàng, em nhớ tới chàng
Hãy nín nín đi con, hãy ngủ ngủ đi con
Con hời là con hỡi, con hỡi con hời
Con hỡi con hời, hỡi con!“
Hoặc như bài hát ru của người mẹ trẻ chỉ mong những điều tốt đẹp cho con mà chẳng mong gì con sẽ báo hiếu:
Mẹ yêu con (NS Nguyễn Văn Tý)
Lời 1.
A… á… ru hời ơ hời ru…
Mẹ thương con có hay chăng
Thương từ khi thai nghén trong lòng
Mấy nắng sớm chiều mưa ròng
Chín tháng so chín năm,
gian khó tính khôn cùng
A… á… ru hời ơ hời ru…
Kháng chiến đã giành đất nước về cho đời
Bóng đất nước hình như bóng dáng con tôi
Ôm con ra mái hiên nhìn đàn chim rộn ràng hót
Giữa …(ư) mùa xuân mừng con sẽ góp phần
Tương lai con đẹp lắm
Mẹ hát muôn lần- A… á… ru hời ơ hời ru…
Lời 2.
Miệng con chúm chím xinh xinh
Như đài hoa đang hé trên cành
Khát nắng mới và sương lành
Lá thắm rung cánh tay ôm ấp lấy hoà bình
A …á… ru hời ơi hời ru…
Nhớ những lúc mừng con lẫy rồi con ngồi
Thoáng thấy đó hình như bóng dáng bao người
Ðang vươn lên đấu tranh
Ngày càng lớn ngày càng tiến.
Bước …(ư) càng nhanh mừng con con biết đi rồi
Ði trên con đường mới.
Mẹ ngắm con cười – A… á… ru hời ơi hời ru…
Hà Nội, tháng Mười 2020
NKV
|
