Ở thời điểm hiện tại, hoạt động kinh doanh của bà con người Việt tại đây đang ổn định ở mức độ phù hợp.

Odessa - thành phố cảng ở phía Nam nước Cộng hòa Ukraine, nơi được coi là “hòn ngọc của Biển Đen”, thời điểm này dẫu vẫn khá bình yên trong bối cảnh chung đang đầy biến động... nhưng cuộc sống của người dân nói chung và cộng đồng người Việt ở đây nói riêng đều đang trải qua không ít khó khăn bởi làm ăn, mưu sinh đang “thời chiến sự”.

Đến Odessa thời điểm này, một khung cảnh chung vẫn rất tươi đẹp, thanh bình và khá lý tưởng cho kỳ nghỉ hè của người dân từ khắp mọi miền của Ukraine.

Đây đó trên đất nước Ukraine, đặc biệt là mấy tỉnh miền Đông và Đông Nam vẫn đang là những diễn biến căng thẳng... thì ở đây, đối với cộng đồng bà con người Việt vốn chủ yếu sống bằng hoạt động kinh doanh chợ... sự căng thẳng chỉ hiện hữu ở những buổi chợ không còn nhộn nhịp, đông đúc và hàng hóa bán không “chạy” như trước nữa.

Chợ “Cây số 7” rộng tới 80 ha, nằm ở nơi giao nhau của các tuyến giao thông quan trọng, nối Ukraine với nước cộng hòa Moldova và rất gần với nhiều nước cộng hòa khác cùng trong Cộng đồng các quốc gia Độc lập lại không cách xa biên giới nước Nga quá nhiều...

Chính bởi vậy, đây trở thành chợ đầu mối cung cấp hàng hóa cho cả một vùng rộng lớn của nhiều tỉnh, thành khác nhau trong và ngoài Ukraine. Trong số đó, những bạn hàng Nga là một trong những “đối tác” khá lớn của những tiểu thương tại chợ này.

Thế nhưng, thật rủi ro, kể từ khi những biến động chính trị nổ ra, bạn hàng truyền thống từ Liên bang Nga trở thành những “người không được hoan nghênh” và gần như những tiểu thương người Nga vốn hay đi “cất hàng” ở chợ này đã không thể vào, ra Ukraine được nữa.

Một phần quang cảnh chợ "Cây số 7" nhìn từ trên cao.

Thêm vào đó, những cuộc giao tranh ở một số tỉnh phía Đông Ukraine cũng đang ảnh hưởng đến mọi hướng giao thương. Tình hình này đang ảnh hưởng rất lớn đến cuộc sống của người dân Ukraine nói chung và chính những người kinh doanh ở Ukraine nói riêng mà trước hết là ở khu chợ “Cây số 7” này. Cộng đồng Việt Nam tại Odessa cũng tập trung chủ yếu buôn bán ở đây.

Hôm theo chân anh Phạm Ngọc Êm, Đại diện Ban Quản lý Nhóm kinh doanh người Việt ra thăm chợ, tôi được tận mắt chứng kiến quy mô “hoành tráng” của cả một khu chợ rộng lớn khi đứng từ trên một ngọn đồi phóng tầm mắt nhìn xuống.

Anh Êm kể, những cửa hàng ở đây, thời kỳ đắt nhất, tính ra tiền Việt Nam lên đến 16 – 17 tỷ đồng (tương đương 800.000 – 900.000 USD). Nhưng bây giờ giá xuống nhiều, chỉ còn khoảng 200.000 USD.

Phần vì chợ đang gặp lúc khó khăn, phần vì không đúng ngày bán buôn, lại là ngày thường nên hôm đó lượng người đến chợ không đông. Vậy mà, đi trong những dãy kiôt bán đủ các loại mặt hàng may mặc, giày dép đến các loại hàng hóa tiêu dùng và thủ công... vẫn có thể cảm nhận một không khí làm ăn rất “có quy mô” ở nơi này.

Và chúng tôi cũng cảm thấy một dấu hiệu bình yên đối với bà con kinh doanh người Việt ở đây, bởi dẫu tổng số bà con người Việt chỉ chiếm khoảng 5% - 7% số người buôn bán ở khu chợ 14.000 chỗ này và họ đến đây bằng nhiều cách khác nhau, vào những khoảng thời gian khác nhau... nhưng họ đã nhanh chóng có một môi trường làm ăn khá an toàn, ổn định.

Khu vực đông bà con buôn bán tại chợ "Cây số 7".

Một mặt bởi ở đây, chính quyền địa phương khá tạo điều kiện, nhưng mặt khác, công tác tổ chức của chính nhóm bà con kinh doanh người Việt với nhau.

Ngay từ rất sớm, những người kinh doanh chợ đã bầu lên một “ban quản lý” với khoảng 5 người có những hiểu biết về pháp luật, giỏi ngôn ngữ để họ làm phiên dịch và hỗ trợ các thủ tục pháp lý cho bà con. Giờ đây, gặp buổi chợ không mấy suôn sẻ vì tình hình khách quan, bà con vẫn rất bình tĩnh và nghe ngóng.

Nói về vấn đề này, anh Phạm Ngọc Êm cho biết, trong bối cảnh hiện nay, người Việt Nam ở chợ này vẫn cố bám trụ để lo lắng cho cuộc sống gia đình. Hiện tại, Ban Quản lý Nhóm kinh doanh người Việt có 5 người và phiên dịch để giúp đỡ bà con trong những lúc khó khăn để bà con được ổn định làm ăn cho tự tin hơn và không bị sự chèn ép của các thành phần khác đến người Việt Nam.

“Nói chung, mọi người ở chợ đều có chỗ bán hàng, có đầy đủ giấy tờ hợp pháp và đóng thuế nhà nước đầy đủ do vậy công việc buôn bán vẫn diễn ra bình thường. Chính quyền sở tại không làm khó dễ gì đối với bà con người Việt ở chợ “Cây số 7”, anh Êm tự tin cho biết.

Anh Phạm Ngọc Êm nói về công tác hỗ trợ bà con tại chợ "Cây số 7"

Cũng theo anh Êm, ở thời điểm này, việc buôn bán cũng chỉ cầm chừng ở mức độ phù hợp chứ không làm lớn. Thông qua “nhóm hỗ trợ”, bà con cũng đưa ra những kế hoạch của năm nay và năm tới một cách phù hợp với tình hình, diễn biến cụ thể. Một điều nữa giúp bà con tiểu thương ở Odessa vẫn có thể bình tĩnh là có sự hỗ trợ kịp thời của Đại sứ quán Việt Nam tại Ukraine.

Mới đây, trong Hội nghị Cộng đồng Việt Nam toàn Ukraine diễn ra ở thành phố cảng tươi đẹp này, Đại sứ Đặc mệnh toàn quyền Việt Nam tại Ukraine - Nguyễn Minh Trí đã thông tin, Đại sứ quán đã lên một kế hoạch trong tình trạng khẩn cấp. Kế hoạch đó đã được trình về Bộ Ngoại giao, Bộ Ngoại giao đã tham khảo ý kiến của tất cả các Bộ, ngành liên quan, Thủ tướng cũng đã ký một kế hoạch công bố với Ukraine ứng xử trong tình trạng khẩn cấp.

“Chúng ta đã có một “bảo bối” trong tình hình khẩn cấp. Rất mong, kế hoạch đó không phải sử dụng đến. Tôi chỉ kêu gọi bà con, nhất là các lãnh đạo trong cộng đồng hãy đừng ngần ngại liên hệ với Đại sứ quán để được tư vấn, để được thông tin, để được giải đáp và có những lợi ích nhất định”, Nguyễn Minh Trí chia sẻ.

Đại sứ Đặc mệnh toàn quyền Việt Nam tại Ukraine - Nguyễn Minh Trí tại một hội nghị với bà con người Việt.

Những thông điệp ấy từ Đại sứ quán vẫn được bà con ở Odessa, ở các vùng miền thuộc Ukraine ghi nhớ. Là một cộng đồng biết yêu thương, đùm bọc... không chỉ biết lo cho cuộc sống của cá nhân, những ngày này, không ai bảo ai, nhiều gia đình người Việt ở thành phố Odessa vốn sống khá tập trung trong một làng Việt mang tên “Làng Sen” vẫn đang sẵn sàng mở rộng cửa để tiếp đón, giúp đỡ những người đồng hương từ vùng chiến sự Donetsk, dù quen biết hay không, nếu họ tới đây để sơ tán.

Và cũng đã lẻ tẻ có những gia đình từ Donetsk đến đây, hoặc đưa con cái đến gửi ở đây trong thời điểm đang ngày càng nóng bỏng, trước diễn biến phức tạp này trên đất nước Ukraine./.

Điệp Anh/VOV – Moscow