Các nhà thiên văn học đã chính thức nối lại hoạt động của kính viễn vọng không gian E152 vào thứ Sáu. Nó được đặt tại Đài thiên văn Nam châu Âu La Silla ở sa mạc Atacama của Chile. Kính viễn vọng từ năm 1968 đã được hiện đại hóa bởi một nhóm do các nhà khoa học Séc đứng đầu và là một phần của dự án PLATOSpec. Các chuyên gia hy vọng rằng thiết bị mà họ sẽ điều khiển từ đài quan sát ở Ondřejov sẽ giúp họ hiểu được Hệ Mặt trời được hình thành như thế nào.

Việc xây dựng lại kính viễn vọng Chile, đã ngừng hoạt động trong 17 năm, là một thách thức. Hệ thống điều khiển, máy tính, cảm biến, đầu dò hoặc động cơ phải được thay thế trên thiết bị hơn 50 năm tuổi. Các chuyên gia thậm chí còn vận chuyển một số bộ phận cơ khí sang Séc để sửa chữa.

Mục tiêu không chỉ là đưa kính viễn vọng vào hoạt động mà còn cải thiện nó một cách cơ bản. Ví dụ, các nhà thiên văn học giờ đây có thể điều khiển nó qua Internet từ đài quan sát ở Ondřejov ở tỉnh Trung Séc. Hơn nữa, các quan sát là chính xác hơn nhiều.

Đồng thời, máy có khả năng tự động và trong trường hợp thời tiết xấu có thể tự đóng mái vòm và "tự đỗ", Petr Kabáth, trưởng nhóm nghiên cứu của Viện Thiên văn học thuộc Viện Hàn lâm Khoa học giải thích. "Dự án bắt đầu từ 7 năm trước. Trong giai đoạn đầu tiên, người ta đã quyết định liệu nó có khả thi hay không, tài chính đã được tìm kiếm," Kabáth nhớ lại. Theo ông, giá sửa chữa lên tới hàng trăm nghìn euro.

Tìm kiếm một Trái đất khác

Thiết bị được hiện đại hóa sẽ phục vụ sứ mệnh không gian PLATOSpec, thuộc Cơ quan Vũ trụ Châu Âu (ESA). “Nhóm của tôi tham gia vào việc tìm kiếm một Trái đất khác. Mục tiêu của sứ mệnh không gian sẽ là khám phá các hành tinh và hệ thống mới tương tự như Hệ Mặt trời của chúng ta. Vì vậy, chúng ta sẽ tìm hiểu Hệ Mặt trời phát triển như thế nào," Kabáth giải thích.

Kính viễn vọng sẽ hoạt động như một hỗ trợ trên mặt đất cho các vệ tinh TESS và PLATO của Cơ quan Hàng không và Vũ trụ Mỹ (NASA) mà ESA có kế hoạch phóng lên vũ trụ vào năm 2026. Các vệ tinh được thiết kế để khám phá các ngoại hành tinh. PLATOSpec sẽ cho phép các nhà thiên văn học sử dụng phân tích quang phổ để điều tra các đặc điểm cơ bản của chúng như khối lượng, kích thước và khoảng cách từ ngôi sao mẹ của chúng. Nó cũng sẽ làm rõ thành phần của khí quyển.

Ngoại hành tinh là các thiên thể vũ trụ quay quanh một ngôi sao khác ngoài Mặt trời và có cơ hội chứa đựng sự sống. Mặc dù các ngoại hành tinh trước đây được cho là hiếm khi quay quanh các ngôi sao, nhưng nghiên cứu hiện tại cho thấy đây là một hiện tượng khá phổ biến.

Michal Bursa, giám đốc Viện Thiên văn của Viện Hàn lâm Khoa học cho biết: “Chỉ xung quanh Trái đất, chúng tôi tính toán rằng cứ một phần ba, hoặc thậm chí mỗi ngôi sao thứ hai đều có các hành tinh, một hệ hành tinh xung quanh nó”. Theo ông, do đó, chỉ khám phá các ngoại hành tinh thôi là chưa đủ mà cần phải trực tiếp khảo sát chúng.

"Đặc biệt, chúng tôi quan tâm đến bầu khí quyển của những hành tinh đó, thành phần của khí ở đó, điều kiện trên hành tinh đó trông như thế nào. Ví dụ, nếu nước lỏng có thể tồn tại trên đó," Bursa giải thích. Theo ông, những phát hiện này sẽ giúp các chuyên gia, trong số những thứ khác, hiểu rõ hơn về cách sự sống phát sinh trên Trái đất và cách sự sống có thể phát sinh ở những nơi khác.

QT (tổng hợp)