Những ai chưa từng đến thăm khu chợ nổi tiếng Sapa có lẽ chỉ biết qua những tin tức như một nơi chuyên tìm thấy ma túy, quần áo giả hay thịt thối. Tuy nhiên, nhiều người Séc yêu nó, và thậm chí họ còn tổ chức các chuyến tham quan có hướng dẫn viên. Và họ hiểu được sự kỳ diệu của "Hà Nội ở Séc".

K., một nhân viên ngân hàng 38 tuổi, nói: “Ở đây thực sự giống với Việt Nam khi chúng tôi đi lang thang trong mê cung các cửa hàng bằng tôn, quầy hàng và tòa nhà bê tông với 10 người khác trong khoảng một giờ.

Bây giờ là trưa thứ 7, nhưng Sapa ở Praha đã sôi động từ sáng. Ô tô, xe tải, xe tay ga, xe đạp và người đi bộ chen chúc nhau ở đây mà không hề va chạm, và trong sự hỗn loạn rõ ràng đó, khách hàng Việt Nam tự nhiên hòa vào dòng người Séc.

Chúng tôi đi ngang qua những dãy giá treo quần áo dài vô tận đưa chúng tôi trở về thời kỳ mà ở mọi thành phố lớn đều có những cửa hàng dệt may Việt Nam. Khi K. so sánh Sapa với các chợ tương tự ở Việt Nam, cô ấy biết mình đang nói về điều gì. Cách đây 4 năm, cô quyết định tìm hiểu, xách ba lô đến châu Á trong nửa năm.

“Tôi đã ở Việt Nam 2 tháng. Không có quần áo ở chợ, nhưng thức ăn cũng hoạt động theo cách giống nhau,” cô bắt gặp những người bán các món ăn khác nhau trên đường phố. "Nhưng tôi phải nói rằng, thực sự khá khó để tìm được món ăn mà bạn thích vì bạn không biết họ sẽ mang gì cho bạn."

Điều đó sẽ không xảy ra ở Sapa. Mặc dù ngôn ngữ mà chúng tôi không thể hiểu được chiếm ưu thế trong sự nhầm lẫn của các dấu hiệu màu, nhưng phần lớn nó được kèm theo bản dịch tiếng Séc.

Một thị trấn nhỏ trong nhà máy chế biến thịt trước đây

Chỉ vài ngày trước chuyến du ngoạn của chúng tôi, một cuộc đột kích đã được thực hiện liên quan đến Sapa, người ta đã tịch thu một thùng đầy quần áo giả từ một thương gia ở đó. Vào tháng 2, Cục Thú y Nhà nước CH Séc đã phát hiện hơn 300 kg sản phẩm động vật không rõ nguồn gốc.

Các báo cáo tương tự xuất hiện liên tục, vì vậy tôi hỏi K. rằng cô ấy nghĩ gì về nó. “Chà, tất nhiên là có một chút vấn đề, nhưng có lẽ nó chỉ đang được nói đến nhiều hơn,” cô tin và giả định rằng ở bên ngoài chợ nó sẽ không tốt hơn nhiều.

Cho đến những năm 1990, một nhà máy chế biến thịt với một trang trại gia cầm nằm ở biên giới của các quận Libuš và Písnice của Praha. Khi nó biến mất, cộng đồng người Việt chiếm gần nửa km vuông. Nó trở thành cơ sở cho các nhà bán buôn dệt may và giày dép, nơi các nhà hàng và các dịch vụ khác nhau dần dần được hình thành cho đến khi một "thị trấn" Việt Nam riêng biệt được thành lập. Với các tiệm làm tóc, mát-xa, đại lý bảo hiểm và du lịch, trường ngoại ngữ, và thậm chí là một đền thờ Phật giáo nhỏ.

Mặc dù vị trí của nó ở giữa châu Âu, toàn bộ nơi này đủ kỳ lạ để thu hút ngay cả những người Séc tò mò và thích thú. Và những người không muốn đi lang thang và đồng thời muốn biết những gì tốt nhất sẽ trả tiền cho một chuyến tham quan với một hướng dẫn viên.

Cô ta sử dụng tên đầu tiên của Séc là Marcela và thuộc thế hệ thứ hai của người Việt ở Séc, những người này được gọi là những đứa trẻ chuối - bên ngoài màu vàng, bên trong màu trắng.

Cha mẹ cô là một phần của làn sóng đầu tiên đến Việt Nam vào những năm 1970, và họ chỉ gặp nhau ở đây.

"Đó là một chương trình trao đổi và hỗ trợ lẫn nhau giữa hai nhà nước cộng sản, khi nhiều công nghệ và quy trình sản xuất khác nhau được nhập khẩu từ Tiệp Khắc về Việt Nam và đổi lại người Việt Nam có thể đến đây", Marcela Vương, 33 tuổi, người điều hành các lớp học nấu ăn Việt Nam trong 8 năm mà sau đó cô đã thêm một chuyến du ngoạn đến Sapa giải thích. Nó có giá 900 korun/người và kéo dài gần 3 giờ.

Chuyến du ngoạn hôm nay chủ yếu tập trung vào ẩm thực. "Vì vậy, tôi hy vọng bạn đói," cô nói trước khi liệt kê những gì sẽ nếm. Sau đó, với người đứng đầu nhóm của chúng tôi, anh ta đi lại giữa các tòa nhà. Chỉ cần một vài ngã rẽ trên những con phố nhỏ hẹp là tôi đã cảm thấy như lạc vào Hà Nội của Séc.

Đừng tìm kiếm thẻ giá

Hướng dẫn viên của chúng tôi sinh ra vào thời kỳ cuối của chủ nghĩa cộng sản, sau đó trở về Việt Nam với cha mẹ một thời gian, nhưng đã sống lâu dài ở Séc từ năm 6 tuổi.

"Cha mẹ tôi cũng kinh doanh quần áo vào những năm 1990, họ có một quầy hàng, sau đó là một cửa hàng, họ thử mở cửa hàng tiện lợi và một quán rượu, như vậy là tất cả các ngành nghề của người Việt Nam", cô nói. Tuy nhiên, cô thêm với sự nghiêm túc: "Nhìn lại, tôi ngưỡng mộ họ vì cách họ đã để xây dựng mọi thứ."

Cô không giấu giếm việc người Séc chiếm ưu thế trong số bạn bè của cô và cô chỉ nói tiếng Việt với cha mẹ mình, những người cũng theo truyền thống của đất nước họ ở nơi ở mới. Một trong những điều quan trọng nhất là tôn trọng người chết.

“Bạn cũng có thể nhận thấy những bàn thờ nhỏ vào trong các cửa hàng hoặc quán rượu nhỏ. Đây không phải là một tôn giáo, mà là thờ cúng tổ tiên. Vào bất kỳ ngày kỷ niệm, năm mới âm lịch hay ngày lễ, một lượng lớn thức ăn được nấu đưa trên bàn thờ, thắp nhang và cầu chúc cho gia đình”, Marcela mô tả và nói thêm rằng mặc dù đất nước châu Á nổi tiếng với tín ngưỡng Phật giáo, trong thực tế là đa phần xã hội vô thần. Đó cũng là một trong số ít những yếu tố chung của cả hai nền văn hóa sẽ xuất hiện trong chuyến du ngoạn.

Mặc dù hướng dẫn viên như người Séc từ khi còn nhỏ, cô thích các món ăn Việt Nam, ngoại trừ một vài ngoại lệ, không có gluten và không có sữa. “Thỉnh thoảng tôi sẽ ăn bít tết hoặc món tartare,” cô tiết lộ, “nhưng có lẽ tôi chưa bao giờ được ăn salad khoai tây với sốt mayonnaise. Và anh trai tôi ở trường mẫu giáo đã lau bơ trên bánh mì lên khăn trải bàn," cô nói với một tiếng cười.

Đầu tiên, chúng tôi sẽ dừng lại ở một quầy hàng với trái cây lạ, không có thẻ giá. “Nó khá bình thường,” Marcela giải thích, nhưng điều đó không có nghĩa là một khách hàng đồng ý về giá cả, chỉ biết khi mình trả tiền.

“Văn hóa mặc cả đã không còn. Có thể ở quần áo, nhưng hoàn toàn không phải trong đồ ăn."

Cá chép châu Á từ Třeboň

"Ở đây thật hỗn loạn", Ka. 23 tuổi, người đang tay trong tay với bạn gái nói. Nhưng trên thực tế, nó nằm trong yếu tố của nó. Ka., người được mẹ anh tặng phiếu cho chuyến du ngoạn vào dịp Giáng sinh cho biết: “Bố mẹ tôi và tôi đã đến đây được 4 năm, vì vậy chúng tôi biết khá rõ về điều đó, chúng tôi hiểu nó, nhưng chúng tôi muốn thử một cái gì đó mới”.

Các báo cáo về việc kiểm tra không hấp dẫn đến với anh, nhưng khi được hỏi liệu họ có sợ hãi về những gì họ đã nếm hôm nay hay không, cặp đôi đồng ý trả lời: "Không."

“Tôi chỉ sợ món súp vì tôi không ăn cá chép,” Ka chỉ ra, khi hướng dẫn viên hứa với chúng tôi quán Bún Cá là điểm dừng chân đầu tiên trong chuyến du lịch ẩm thực.

“Nó đã hoạt động được gần 22 năm, kể từ khi bắt đầu có mặt tại Sa Pa. Bún là sợi gạo tròn, Cá là ryba. Hải Phòng là thành phố mà gia đình nấu món này đến từ đây,” dịch thông tin từ bảng hiệu và cho biết thêm rằng cá có nghĩa là cá chép. Quán nổi tiếng với nước dùng cá chép, và phở thịt bò cũng được nấu ở đây, đặc biệt là đối với người Séc.

Cá chép gốc gác đến từ châu Á, nhưng cá chép từ Sapa được sinh ra ở Třeboň, điều này có vẻ hợp lý hơn là đưa nó đi khắp nửa vòng trái đất. Đồng thời, đây là một trong những điểm tiếp xúc giữa hai nền ẩm thực khác nhau.

Khi tôi hỏi Marcela rằng liệu người Việt Nam có thích món ăn nội địa nào ở Séc trong những năm qua hay không, cô ấy nghĩ một lúc rồi lắc đầu: “Không. Tôi thực sự không thể nghĩ ra bất cứ điều gì."

Rốt cuộc, ngay cả món bún cá cũng không phải là thứ chúng ta đã quen. Ngoài mì đã nói ở trên, thì là tươi, cần tây, ngũ vị hương (quế chi, thảo quả, hồi, muối, tiêu) thả vào đó, ớt có thể nhỏ giọt, nhỏ chanh và ngâm bánh, gợi nhớ đến món bánh bò. Nhưng hơn hết, nó chứa những lát cá chép rán mỏng.

Tôi phải thừa nhận rằng việc kết hợp, nói một cách thẳng thắn, cả hai món ăn Giáng sinh của Séc - bún cá và cá chép chiên - tôi có lẽ không nghĩ ra món nào ...

Các bạn trẻ đừng vội đến các quầy

Chúng tôi đã đánh thức vị giác, vì vậy chúng tôi có thể tiếp tục. Trong một đoạn, chúng tôi dừng lại ở một quán nhỏ, cũng nổi tiếng với một sản phẩm cụ thể - theo Marcela, điều này là phổ biến ở Sa Pa. Gia đình điều hành nó chuẩn bị hai loại vỏ bánh từ gạo.

“Một loại làm đầy với thịt xay và mộc nhĩ, và đó là món ăn sáng điển hình. Thứ hai là nem cuộn dày hơn một chút với thịt bò nướng, rau diếp và rau mùi,” cô mô tả và gọi chúng cho tất cả những người tham gia.

"Chúng tôi đến nhà hàng Việt Nam thường xuyên, nhưng chúng tôi chưa bao giờ đến Sapa, thậm chí không đi mua sắm nào", R., 63 tuổi, ở cùng vợ ở Barrandov ở Praha không xa chợ Sapa, tâm sự. “Tôi có một khách hàng Việt Nam chăm sóc điều hòa, người này luôn cho tôi ăn và không muốn trả tiền. Tôi thấy xấu hổ,” ông cười.

Ông tin tưởng vào thực phẩm từ chợ, và thỉnh thoảng báo cáo về việc bỏ qua vệ sinh không khiến ông lo lắng. “Tôi không sợ. Cho đến nay, tôi thích nó rất nhiều," ông nhìn bánh cuốn mà chúng tôi chấm nước mắm.

Trong quán ăn nhanh thật tất bật. Nhân viên chuẩn bị những bánh cuốn gạo mỏng để làm cơ sở cho các cuộn trong chậu, trên đó họ đổ bột từ bột gạo và nước. Họ có một số nồi, vì vậy họ đổ bột và lấy ra các bánh cuốn thành phẩm gần như liên tục.

Trong góc quán có một cô gái đang tuổi dậy thì, có lẽ là con của chủ nhân, nhưng giống một con rô bốt hơn. Một tay anh ta cầm điện thoại di động đang bật video, tay kia nhặt những chiếc bát nhựa nhỏ cho vào túi nhựa không cần suy nghĩ và dường như được lặp đi lặp lại nhiều lần.

Một lúc sau, Marcela nói với chúng tôi trong phần chợ quần áo rằng thế hệ trẻ Việt Nam đã có những sở thích khác và không muốn phục vụ khách hàng từ sáng đến tối. Ít nhất là đối với hàng dệt may, cô ấy gần như chắc chắn về điều đó.

“Cá nhân tôi nghĩ chỉ cần vài năm nữa điều này mới thực sự biến mất và biến mất cùng với thế hệ người Việt Nam đã nghỉ hưu."

Hãy luộc kỹ trứng vịt lộn

Vừa bước ra khỏi sảnh đầy quần áo trong bầu không khí trong lành, chúng tôi dừng lại ở một gian hàng rau củ quả, từ đó tỏa ra một mùi thơm rất đặc biệt, có thể nói là mang tính ngoại giao - sầu riêng.

"Nó bị nhầm lẫn với quả mít, nhưng nó nhỏ hơn, có gai lớn và có mùi hôi", Marcela mô tả về loại quả mà cô nói rằng một số yêu thích, một số khác ghét và bị cấm ở nhiều nơi ở châu Á, chẳng hạn như trong khách sạn hoặc trên các phương tiện giao thông. Sau khi cắt, nó được có mùi đó, nhưng để cảm nhận nó qua da - giống như một bắp cải thối rữa, nhưng nó có thể gợi lên những ý tưởng khác nhau ở mọi người ...

Nói về "sự ghê tởm", một người tham gia hỏi có thể lấy một quả trứng đen không. Marcela cảnh báo rằng đây là món ăn Trung Quốc (trứng sống "chín" trong một hỗn hợp đặc biệt), nhưng người Việt lại ăn trứng vịt lộn.

 “Ở đây họ cũng có, có thể mua mang về nhà. Nhưng phải nấu ăn kỹ ở nhà," cô khuyên với một nụ cười và rõ ràng là nhận thức được sự kỳ lạ ở phía của chúng tôi. "Hoặc tiết canh vịt đông lạnh", thêm một một món ngon khác.

Thật tuyệt khi cô nói về tất cả sự khác biệt giữa Séc và Việt Nam một cách cởi mở và không tô điểm. Khi chúng tôi dừng lại ở cánh cửa mở của một kho cá và hải sản, nơi một công nhân vô tư ném cá chép vẫn còn từ nơi này sang nơi khác, cô nhận xét: “Khi nói về hành vi với động vật, nó không được nhân đạo cho lắm ở châu Á. Họ cắt đầu nó ở đó, họ không nhìn vào tình trạng của động vật. Chúng tôi đang ở xa hơn một chút ở châu Âu."

Trong một cửa hàng tạp hóa lớn, cô ngay lập tức cho chúng tôi lời giải thích về những điều dễ chịu hơn. "Tôi sẽ cho bạn biết ba thành phần quan trọng nhất của ẩm thực Việt Nam: rau thơm, nước mắm và độ tươi", cô nói qua những thùng cây xanh, nhặt một bó rau muống.

“Rau quả tuyệt vời. Phải mất 3 phút. Nó được luộc nhanh chóng sau đó chấm nước mắm hoặc xào với tỏi."

Chúng ta cũng có thể tìm thấy lá cải, lá cần tây hoặc lá cúc tần. "Chúng tôi cho chúng vào nước dùng, chủ yếu là từ xương sườn, và nhúng chúng vào", cô nói với nhóm 12 người của chúng tôi, nơi đã làm tắc nghẽn các con phố hẹp của cửa hàng, vì vậy nhân viên đi ngang qua liên tục hỏi xem họ có thể đi qua không.

Có tới 10 mâm trong lễ kỷ niệm

“Chúng ta sẽ đi ăn trưa chung, bạn còn chỗ không?” Người hướng dẫn viên đưa chúng tôi trước điểm nhấn đã hứa của chuyến tham quan, sẽ diễn ra trong một nhà hàng được bài trí trang nhã với hình nền ảnh lớn.

“Đây là Sa Pa thật. Khu vực miền núi gần như ở biên giới với Trung Quốc, nơi các dân tộc khác nhau sinh sống và trồng lúa trên cánh đồng," cô chỉ một bức tranh với những đỉnh núi xanh ngoạn mục.

"Đây là cơ sở của những gì được nấu ở nhà. Khi có tiệc mừng, thường có thêm 5 món, thậm chí 10 món”, cô nhận xét về các món ăn trên mâm do nhân viên mang đến.

“Chúng tôi luôn có cơm trên bàn, chúng tôi phục vụ gạo hoa nhài. Sau đó là thịt ba chỉ hầm, bắp cải rang, cá kho, gỏi, nước mắm tỏi ớt ... ”, cô nói và tôi có thể ghi nhận thịt 3 chỉ như là món thứ 2 sau món cá chép thứ thiệt, điểm chung của cả hai bếp. Tôi cảm thấy hơi xấu hổ rằng, là một trong số ít người, tôi không ăn bằng đũa mà bằng nĩa, nhưng không sao vì lần đầu tiên tôi đến "Việt Nam".

Chỉ còn lại một dấu chấm. Những chiếc bánh rán và cà phê sữa đặc có đường mà chúng tôi thưởng thức tại quầy hàng rất ngọt ngào.

Trong mọi trường hợp, trải nghiệm hương vị là thứ mạnh mẽ nhất mà du khách có thể mang về từ chợ Sapa, nếu họ không đến đó để mua hàng dệt may rẻ tiền, đồ chơi hoặc chong chóng.

Nhưng nó có một điều kiện - bạn phải biết một người như Marcela Vương, người sẽ thiết lập cho bạn một vài điểm vững chắc và an toàn trong nơi hỗn loạn. Sau đó, Việt Nam nhỏ bé ở phía nam của Praha có vẻ như là một nơi khá thân thiện.

MP (tổng  hợp)