Hôm thứ 7, Thủ tướng Petr Fiala đã gặp Tổng thống Miloš Zeman tại lâu đài ở Lány để thảo luận về chính sách đối ngoại của Séc. Họ nói về nhiệm kỳ Chủ tịch Liên minh châu Âu của Séc, cuộc chiến ở Ukraine, an ninh năng lượng và kế hoạch gia nhập NATO của Phần Lan và Thụy Điển. Sau cuộc nói chuyện với tổng thống, Fiala nói rằng mình không có tín hiệu nào cho thấy ông Zeman chống lại việc mở rộng Liên minh. Ví dụ, thủ tướng và tổng thống nhất trí rằng Séc nên tiếp tục giúp đỡ Ukraine và những người tị nạn đang hướng tới Séc.

Ông Fiala nói rằng đã có một cuộc tranh luận thực tế và một phần là chuyên môn với tổng thống về chính sách đối ngoại, quốc phòng và năng lượng. "Tôi rất vui vì một cuộc thảo luận như vậy đã diễn ra, bởi vì tôi cho rằng điều quan trọng là chúng ta phải thảo luận về các vấn đề chính sách đối ngoại với Tổng thống Cộng hòa, để chúng ta có thể thảo luận sâu về quan điểm và ý kiến cá nhân. Điều quan trọng nữa là vì điều gì đang chờ đợi chúng ta, và đó là nhiệm kỳ chủ tịch của Liên minh châu Âu”, Thủ tướng nói.

Liên quan đến nhiệm kỳ chủ tịch, ông Fiala tuyên bố rằng Séc phải đối mặt với những thách thức lớn liên quan đến sự xâm lược của Nga ở Ukraine và hậu quả của nó. Ông nói thêm: “Chúng tôi cũng đang phải đối mặt với một cuộc tranh luận nghiêm túc về an ninh năng lượng, vì vậy tôi coi một cuộc thảo luận như vậy là có lợi cho Séc và quan trọng cho tương lai.“

Ủng hộ việc Phần Lan và Thụy Điển gia nhập NATO

Ông Fiala nhắc rằng Séc ủng hộ việc Phần Lan và Thụy Điển gia nhập Liên minh Bắc Đại Tây Dương. "Tôi cũng có thể khẳng định rằng tôi sẽ tham dự hội nghị thượng đỉnh NATO tại Madrid thay mặt cho Séc và đại diện cho tổng thống ở đó, bởi vì sự phân chia vai trò lâu dài thực sự áp dụng, rằng thủ tướng đại diện cho Séc trong Hội đồng châu Âu, sau đó là tổng thống đại diện tại các hội nghị thượng đỉnh của NATO. Nhưng đúng là tôi sẽ ở Madrid," ông nói.

Theo ông Fiala tại Lány, vẫn chưa có thảo luận nào về việc liệu tổng thống có đồng ý với việc Phần Lan và Thụy Điển gia nhập NATO hay không. "Tôi không có tín hiệu nào cho thấy Tổng thống có bất kỳ vấn đề gì với việc mở rộng NATO”, ông khẳng định và nói thêm rằng, ngược lại, việc hai nước Scandinavia này gia nhập Liên minh là trong lợi ích của Séc.

Hỗ trợ Ukraine

Thủ tướng cũng nói rằng ông cũng đã nói chuyện với tổng thống về việc Séc làm chủ tịch EU. "Rõ ràng chủ đề sẽ là gì. Chúng tôi muốn một trong những chủ đề đó là việc tái thiết Ukraine sau chiến tranh, mà cùng một số ổn định, tình hình hòa bình ở Ukraine. An ninh năng lượng và chính sách năng lượng của toàn EU cũng sẽ là một động lực mạnh mẽ,“ ông Fiala nói.

Trong họp báo sau cuộc họp với Tổng thống, Thủ tướng nói rằng ông vẫn nhận thấy sự hỗ trợ to lớn đối với những người tị nạn từ Ukraine tại Séc. Ông đã đồng ý với Zeman rằng cần phải tiếp tục giúp đỡ đất nước bị chiến tranh tàn phá, cũng như những người tị nạn đang hướng tới Séc. "Tôi coi điều này là vô cùng quý giá, bởi vì nó thực sự củng cố vị thế của Séc", ông nói thêm.

"Thật đáng trân trọng khi có nhiều người sẵn sàng cung cấp nhà ở cho những người tị nạn Ukraine. Xã hội Séc hiểu rất rõ rằng đây là những người không chạy trốn vì điều kiện kinh tế hoặc xã hội tốt hơn, mà đang chạy trốn để cứu mạng sống của họ. Chúng tôi phải tính đến thực tế rằng làn sóng đoàn kết lúc đầu có thể giảm đi một chút, nhưng điều quan trọng là không ai lợi dụng tình hình để làm cho công dân Séc chống lại người Ukraine", ông nói.

Hai phần trăm GDP cho quốc phòng

Ông Fiala cũng coi 2 phần trăm GDP cho lĩnh vực quốc phòng là một chủ đề quan trọng. Ông nói rằng ngay cả những quốc gia không tình nguyện quyên tiền cho quốc phòng cũng đã thay đổi cách hùng biện của họ trong những tháng gần đây. "Hai phần trăm sẽ được đưa ra trong thời gian ngắn nhất có thể. Từ quan điểm này, tôi cũng quan tâm đến cuộc gặp với Thủ tướng Áo (Karel) Nehammer - một quốc gia không phải là thành viên của NATO - và ông ấy cũng nói về việc tăng đáng kể kinh phí quốc phòng", Fiala nói.

"Chúng tôi đã liên lạc với Liên minh Bắc Đại Tây Dương về cam kết của chúng tôi và cách chúng tôi muốn thực hiện cam kết đó. Trong chương trình của chính phủ, chúng tôi đã cam kết dành hai phần trăm GDP (cho quốc phòng) vào năm 2025”, thủ tướng nhắc lại và nói thêm rằng chính phủ hiện đang cố gắng làm mọi cách để Séc có thể chi số tiền này vào năm 2024.

Theo Thủ tướng, cũng cần nhận thức rõ từ “chúng ta đang đi ở vạch xuất phát nào”. Ông nói rằng Séc là một trong những quốc gia chi ít tiền nhất cho quốc phòng, tức là chỉ hơn 1 phần trăm. "Nó khác với mức chúng ta nên nhận từ 1,7 phần trăm đến hai phần trăm," ông nói. Theo Thủ tướng, đây là nhiệm vụ không dễ dàng nhưng bản thân ông cũng xem đây là cơ hội. Ông nói thêm: “Nếu chúng ta đầu tư số tiền này đúng cách, chúng có tiềm năng to lớn không chỉ để tăng khả năng phòng thủ của Séc mà còn giúp ích cho ngành công nghiệp của chúng ta và hỗ trợ nghiên cứu và đổi mới.“

MP (tổng hợp)