Trần Văn Sang muốn trở thành nghị sĩ đầu tiên của Việt Nam. Nhưng anh không là người duy nhất có mối quan tâm tới lá phiếu của cộng đồng Việt Nam.

Hàng trăm cửa hàng thực phẩm  và các cửa hàng nhỏ trên khắp đất nước, do các thương gia Việt Nam điều hành, đã dán những tấm áp phích quảng cáo cho Trần Văn Sang trở thành nghị sĩ. Nhà tiếp thị 36 tuổi gốc Việt nói rằng anh muốn trở thành "nghị sĩ Việt Nam đầu tiên tại Cộng hòa Séc."

Anh cho rằng cần có đại diện của người nước ngoài trong Hạ viện là lý do chính để anh ứng cử. "800 000 người nước ngoài ở Cộng hòa Séc trên thực tế không có đại diện ở đây trong Hạ viện. Còn thiếu đại diện của những người không có quốc tịch, nhưng sống ở đây, làm việc và nộp số tiền lớn cho ngân khố nhà nước," anh Sang nói, ví dụ, anh đề xuất tất cả những người có bằng tiến sĩ ở Séc được cấp quyền công dân Séc.

Thành viên Praha của Liên minh vì Tự do, do tỷ phú Pavel Sehnal hậu thuẫn, không hề đơn độc trong việc muốn giành được phiếu bầu của cộng đồng Việt Nam. Trước ngày bầu cử, Thủ tướng Andrej Babiš đã cùng các Phó Thủ tướng Karel Havlíček đi chợ Sapa để cắt tóc. Video cho Facebook cũng được quay tại Sapa bởi bà Bộ trưởng Bộ Tài chính Alena Schillerová. Và phó chủ tịch ODS Martin Kupka lại chia sẻ một bức ảnh chụp chung với các thành viên của Hội người Việt Nam cách đây vài ngày. Hay ông Vít Rakušan (chủ tịch phong trào STAN) và ông Ivan Bartos (chủ tịch đảng Cướp biển) đã đến thăm chợ Sapa và thảo luận về những vấn đề cần giải quyết từ quan điểm của cộng đồng Việt Nam.

Sang nhận ra rằng theo các cuộc thăm dò, Liên minh vì tự do không có cơ hội vào Hạ viện. Nhưng ông hy vọng rằng việc ứng cử từ vị trí có thể nhìn thấy của ứng cử viên sẽ giúp ích cho ông trong sự nghiệp chính trị trong tương lai. Ông thành lập Trung tâm hội nhập lớn nhất của người Việt tại Praha, và mỗi tuần một lần ông phát sóng một chương trình về các vấn đề chính trị và xã hội hiện nay.

Trong số những người Việt Nam được cho là có ảnh hưởng, trang web của ông được 50 000 người theo dõi. “Tôi tuân thủ các giá trị của Nho giáo, ý thức về các giá trị của cuộc sống. Nếu mình không làm theo điều đó thì sau 6 năm vận hành Trung tâm hội nhập, cộng đồng chúng ta sẽ ghét mình và mặt của mình không được dán ở hàng nghìn cửa hàng,” Sang nghĩ.

Theo Ondřej Slówik người Séc, một nhà Anh học và Việt học, sống tại Thành phố Hồ Chí Minh, Việt Nam, người Việt Nam, trong đó có khoảng 70 000 người sống ở Cộng hòa Séc (chỉ một phần nhỏ trong số họ có quốc tịch Séc và có khả năng bỏ phiếu trong các cuộc bầu cử Hạ viện) , ít nhất sẽ xứng đáng về mặt thống kê là có nghị sĩ của mình. Theo ông, Sang có thể khơi dậy sự quan tâm nhiều hơn đến các sự kiện chính trị trong thế hệ trẻ Việt Nam.

Đồng nghiệp của Sang, luật sư Viet Do Pham, cũng đồng ý với quan điểm này. "Thật tốt khi anh ấy bắt đầu với việc mở cửa chính trị Séc cho người Việt Nam. Anh ấy sẽ không chỉ đại diện cho cộng đồng Việt Nam, mà cả những người nước ngoài như vậy. Các bạn trẻ Việt Nam có thể noi gương anh ấy như một hình mẫu, điều đó có thể thúc đẩy họ quan tâm hơn đến các sự kiện công cộng,“ Pham, chủ một công ty sản xuất giày được “tăng chiều cao” ở Cộng hòa Séc, nghĩ.

Theo Pham, các thế hệ cũ của cộng đồng Việt Nam thậm chí còn ít quan tâm đến chính trị. “Điều này là do họ đã trải qua kinh nghiệm của chế độ cộng sản từ Việt Nam. Ngoài ra, họ không biết rõ tiếng Séc, họ phụ thuộc vào thông tin mà chúng tôi dịch cho họ," Pham giải thích.

Có ý kiến lại khác với Pham rằng, ngoài không rành tiếng Séc, những người Việt lớn tuổi thường quan tâm tới kinh doanh bởi họ đã trải qua cuộc sống khó khăn ở Việt Nam, tập trung nhiều vào chăm lo cuộc sống gia đình và không có thời gian hay hứng thú làm chính trị.

Cho cần câu thay vì bánh ngọt

Ví dụ trên các biển quảng cáo của mình Sang hứa hẹn Internet miễn phí cho những người trẻ tuổi. “Tôi nói: Chúng ta đừng cho người đói cá, vì họ ăn chúng hết ngay. Đưa cho họ cần câu. Bạn không lôi kéo những người trẻ tuổi bằng bánh rán, bạn cần phải hứa với họ một tương lai có ý nghĩa - để họ không chỉ trả hết nợ của những người lớn tuổi," anh mô tả mục tiêu của mình.

Theo Sang, trong số các chính trị gia Séc, người Việt trẻ tuổi quan tâm nhiều nhất tới nghị sĩ TOP 09 Dominik Feri, nhưng cuối cùng người này đã phải ra đi vào mùa xuân do một vụ bê bối tình dục trong chính trị. Sang được cho là đã đàm phán chính sách thanh niên với cựu lãnh đạo của hiệp hội Triệu khoảnh khắc vì dân chủ, Mikuláš Minář, người đã thành lập hội.

“Chúng tôi đã cùng nhau thảo luận khi anh ấy muốn tham gia vào chính trị. Sau đó, tôi nói với anh ấy rằng tôi có thể cung cấp những ứng viên vững chắc ở tỉnh Ústecký hay Plzeňský. Thật tiếc vì cuối cùng anh ta không vào cuộc, anh ta là một thanh niên đã dụ hàng trăm nghìn người xuống đường, già trẻ lớn bé,” Sang mô tả.

Trong cộng đồng Việt Nam nghe nói họ không thích cách các chính trị gia luôn nhớ đến họ trước các cuộc bầu cử. Họ mô tả chuyến đi của ông Babiš đến Sapa hoàn toàn là thực dụng.

“Cuộc họp không liên quan đến cộng đồng Việt Nam, nó hoàn toàn là tiếp thị của ANO - không phải chính phủ. Sách đã được phân phát ở đó, ông Babiš đã thu hút các cử tri. Đó dường như là một bước đi bực mình đối với tôi. Nếu họ có ý đó, thì họ sẽ có một trong những người Việt Nam, chẳng hạn, ứng cử viên cho phong trào," Sang nghĩ.

Theo Sang, ông Babiš nằm trong chính trị gia Séc được bàn cãi nhiều nhất trong người Việt, nhưng theo ông thì ít người thích bỏ phiếu cho ông - do những tuyên bố trước đó rằng người Việt Nam không đóng thuế, hoặc do sự ra đời của EET.

Ông nhấn mạnh rằng cộng đồng Việt Nam đã giúp đỡ trong thời kỳ virus corona, khi may khẩu trang cho những người cứu hộ, bác sĩ hoặc y tá người Séc, mà ban đầu rất thiếu thốn. Và anh không thích việc chính phủ Séc sau đó đã gửi 250 000 vắc xin cho Việt Nam, nơi chúng sẽ được "các đồng chí chia sẻ với nhau."

Vojtěch Filip nặng ký

Theo Sang và luật sư Pham, nhiều chính trị gia quan tâm đến việc làm ăn với chính phủ Việt Nam hơn là về những người Việt Nam sống ở Séc. "Chính phủ Việt Nam nhận thấy rằng chính phủ Séc quan tâm đến người Việt Nam, điều này có thể hữu ích trong các cuộc đàm phán thương mại giữa các phái đoàn Séc và Việt Nam," Pham giải thích về mối quan tâm trước bầu cử.

Ngoài Thủ tướng Babiš, họ còn đề cập đến, ví dụ, nghị sĩ châu Âu Jan Zahradil hoặc lãnh đạo đảng Cộng sản Vojtěch Filip. Theo nhà Việt Nam học Slówik, Chủ tịch đảng Cộng sản Séc có vị trí quan trọng ở Việt Nam hơn là Andrej Babiš hay Miloš Zeman.

“Theo nghi thức ngoại giao của Việt Nam, với tư cách là Chủ tịch Đảng Cộng sản, ông ấy có sức nặng tương đương, nếu không muốn nói là hơn cả thủ tướng hoặc chủ tịch nước. Trái ngược với các quốc gia châu Âu khác, nơi Đảng Cộng sản không xuất hiện trong quốc hội, Séc có trong tay một con át chủ bài ngoại giao nhất định, mặc dù có thể chỉ diễn ra trong hai tuần tới,“ ông Slówik nói trong liên quan đến thực tế là KSČM bị đe dọa không vào được Hạ viện trong cuộc bầu cử tới.

Nhưng Sang không nghĩ đến một chính trị gia khác có nguồn gốc châu Á - Chủ tịch SPD Tomio Okamura. “Tên tuổi của ông ấy chẳng gây được tiếng vang gì trong cộng đồng người Việt. Ông ta có quan điểm bài ngoại, nguồn gốc của ông ta không quan trọng. Mặt khác, người Việt Nam tỏ ra khó chịu với những quan điểm cấp tiến của ông ấy,” Sang nói.

Nếu ông ta hành xử theo cách tương tự trong chính trị, cộng đồng sẽ tính điều đó cho ông ta, ứng cử viên Sang kết luận.

Trần Văn Sang

Trần Văn Sang, 36 tuổi, sống ở Cộng hòa Séc từ năm 1995. Anh là phó chủ tịch của phong trào Thể thao thịnh vượng và đây không phải là lần đầu tiên anh nộp đơn tham gia tranh cử. Vào năm 2019, anh đã tranh cử vào Nghị viện Châu Âu, năm ngoái anh đã tranh cử vào hội đồng tỉnh ở tỉnh Ústecký với tư cách là ứng cử viên cho ČSSD. Anh đang tranh cử vào Hạ viện lần đầu tiên, đứng thứ 3 trong danh sách ứng cử viên của Liên minh vì tự do ở Praha, được hậu thuẫn bởi tỷ phú kiêm chủ tịch ODA Pavel Sehnal.

LP (tổng hợp)