Họ chọn nhiều chiến lược khác nhau, mục tiêu là bắt được lá phiếu của cộng đồng người Việt. Tuy nhiên, theo Chủ tịch danh dự của Hội Người Việt gốc Séc Marcel Winter, điều quan trọng là các chính trị gia phải xưng hô chính xác với người Việt Nam. Các đảng của Séc chưa thành công lắm trong việc này. Những người lớn tuổi trong cộng đồng Việt Nam theo dõi các sự kiện công cộng, nhưng không thể bỏ phiếu, những người trẻ hơn thì không quan tâm lắm.

"Tôi hoàn toàn không biết những người này làm gì và tại sao họ hứa với chúng tôi điều gì đó, chúng tôi thậm chí không thể bỏ phiếu. Những người Việt Nam trẻ tuổi có quốc tịch Séc thường không làm việc ở đây," Trần Xuân Minh, chủ một trong những nhà hàng ở trung tâm mua sắm Sapa ở Praha nói. Ông không theo dõi chính trường Séc trừ khi nó động chạm trực tiếp đến ông. "Tôi không biết liệu nó có liên quan đến tôi hay không, tôi sẽ không đọc bất cứ thứ gì từ các khẩu hiệu," ông lưu ý đến một bảng quảng cáo gần đó.

Cách đó vài mét, Thủy Nguyễn Linh có một quán bar nhỏ phục vụ đồ uống trái cây, người nhìn nhận chính trị của Séc thông qua các nhóm Facebook. "Đặc biệt là trong thời kỳ đại dịch, chúng tôi cho nhau biết biện pháp nào áp dụng và biện pháp nào không, nhưng đó là chuyện của nó. Cuộc bầu cử nên được theo dõi bởi những người trẻ tuổi, con gái tôi làm việc trong một ngân hàng, vì vậy có thể nó ảnh hưởng đến chúng nhiều hơn," Thủy Nguyễn Linh nói.

Thủy Nguyễn Linh cũng cho biết thêm rằng thế hệ lớn tuổi, những người nói tiếng Việt, thường không được tham gia bầu cử. Và giải thích: “Và những người có thể bỏ phiếu nhờ vào quốc tịch Séc lại không đọc biểu ngữ.“

Chúng ta đang nói về một bảng quảng cáo bầu cử, đứng ở ngã tư trước lối vào "Hà Nội Nhỏ". Vào tháng 8, nó đã được treo ở đây bởi nhóm Trikolora Svobodní Soukromníci. Ngoài gương mặt chính của phong trào Libor Vondráček (Svobodní) và Zuzana Majerová Zahradníková (Tricolora), trên đó có ba câu bằng tiếng Việt. Một dòng chữ đơn giản trong bản dịch có nghĩa là “Ít giấy tờ hơn! Ít quan chức hơn! Thuế ít hơn! ”.

Nhưng nhiều người làm việc trong chợ thậm chí còn không nhận thấy điều đó. Khi họ nhìn vào bức ảnh trên điện thoại di động của mình, họ đề cập rằng dòng chữ được viết rất xấu. Nhưng cuối cùng, họ đã đọc được ý nghĩa của thông điệp.

Thế hệ thứ nhất và thứ hai

"Tôi không rõ quảng cáo nói về điều gì. Có thể thấy những gì được chào, nhưng tôi không biết phải làm gì với thông tin đó. Không có liên kết hoặc liên hệ nào khác về cách tiến hành," một phụ nữ Việt Nam 40 tuổi, điều hành một cửa hàng quần áo ở Sapa, mô tả ấn tượng của mình. Bà nói chuyện với con gái của mình, người sau đó giải thích các câu. Rất ít người làm việc ở đây nói được tiếng Séc - hoặc ít nhất là không dám phản ứng bằng tiếng Séc.

Theo nhà khoa học chính trị Roman Chytilek của Đại học Masaryk, người cũng chủ trì một luận án tốt nghiệp về chủ đề hội nhập chính trị của người Việt Nam tại Séc, có sự khác biệt lớn giữa thế hệ thứ nhất, thứ hai và thứ ba của người Việt Nam.

"Thế hệ cũ cũng có kinh nghiệm về chế độ chính trị ở Việt Nam, điều này khuyến khích họ so sánh và định hình kỹ lưỡng hơn thái độ đối với chính trị Séc. Nghịch lý là hầu hết họ không có quyền bầu cử. Ngược lại, thế hệ trẻ, những đứa trẻ được gọi là trẻ chuối, thường có quyền bầu cử, nhưng không khác nhiều so với những cử tri trẻ ở Séc - họ thường không quá quan tâm đến chính trị và việc vận động chính trị của họ dựa trên sắc tộc có thể bị khó khăn," ông nói.

Điều này được khẳng định bởi Dương Bảo Long, 22 tuổi, hiện đang đứng sau quầy của một trong những cửa hàng bán buôn ở đó. Anh sinh ra ở Séc và đến Sapa vào cuối tháng 8 từ Pháp, nơi anh ấy đang học đại học. “Những người trẻ tuổi không quá quan tâm đến chính trị. Chà, những người lớn tuổi không thể bỏ phiếu. Tôi thậm chí nghĩ rằng hầu hết người Việt Nam còn không biết về Tricolora," anh nói.

Chúng tôi nhắm mục tiêu đến công dân Séc

Lá phiếu của những người Việt Nam đang sinh sống tại Séc sẽ hữu ích cho các đảng trong một cuộc chạy đua bầu cử sít sao. "Chúng tôi luôn cố gắng tiếp cận những nhóm cử tri mà chúng tôi tin rằng chương trình của chúng tôi giải quyết được những vấn đề nhức nhối cho họ. Trong trường hợp này, chính các doanh nhân từ cộng đồng Việt Nam sống với chúng ta theo các quy định của chúng ta, điều mà không phải tất cả những người nhập cư đều làm,“ Libor Vondráček, Chủ tịch của Svobodné, giải thích tại sao họ tập trung vào người Việt Nam.

Theo lãnh đạo phong trào Zuzana Majerová Zahradníková (Tricolora), đảng này nhắm mục tiêu vào các công dân Séc, không đặc biệt là thiểu số nào. "Nhưng nếu những công dân này của chúng ta nói một ngôn ngữ khác, thì việc thích nghi với họ là điều hoàn toàn tự nhiên," bà lưu ý. Cả hai đều đồng ý rằng họ đã nhận được những phản ứng tích cực về bảng quảng cáo.

Trên trang web của mình, Majerová Zahradníková, khi được hỏi liệu việc giải quyết vấn đề thiểu số bằng tiếng Việt có mâu thuẫn với ưu tiên bác bỏ "ý thức hệ đa văn hóa" và nỗ lực "bảo vệ bản sắc dân tộc", bà nói rằng "cộng đồng Việt Nam không gây gia tăng nguy hiểm."

Vào cuối năm 2020, theo số liệu của Cục Thống kê Séc, có tới 62 884 người nước ngoài có quốc tịch Việt Nam cư trú tại Séc. Đó là, những người không có quốc tịch Séc và khả năng bỏ phiếu.

Nguy cơ thấp

Các chính trị gia khác cũng chú ý đến người Việt Nam tại Séc. Thứ 7 tuần trước, sau cuộc hội đàm với đại diện Việt Nam, Thủ tướng Andrej Babiš (ANO) và các bộ trưởng cũng đã đến thăm Sa Pa của Praha. Người đứng đầu Bộ Tài chính Alena Schillerová, Bộ trưởng Bộ Công Thương và Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải Karel Havlíček và Thủ tướng đã công bố một số lời đóng góp từ TTTM  trên mạng xã hội.

Ông Babiš trong hội nghị đã cảm ơn những người Việt Nam sinh sống tại Séc đã làm việc chăm chỉ và hòa nhập tuyệt vời vào xã hội Séc đa số. Kết thúc chuyến thăm, ông đã ký vào sổ của mình tại điểm bỏ phiếu trong khuôn viên và chụp ảnh cùng mọi người.

Liên minh Cướp biển và STAN cũng đã lên kế hoạch đề cập đến cộng đồng người Việt trong chiến dịch tranh cử của mình. "Chúng tôi đã cố gắng đề cập đến một tính cách quan trọng của người Việt Nam, nhưng không có phản ứng. Chúng tôi không có bất cứ điều gì cụ thể vào lúc này, nhưng chúng tôi rất cởi mở với họ. Nhưng chúng tôi không lập kế hoạch cho các bảng quảng cáo, chúng tôi đang tìm kiếm một cách trực tuyến, thông qua những người có ảnh hưởng và những nhân vật quan trọng trong cộng đồng," Pavel Gruber, nhà quản lý bầu cử của đảng Cướp biển, nói.

Liên minh Spolu muốn đi một con đường hơi khác. “Chúng tôi hiện đang hoàn thiện việc dịch các tài liệu bầu cử sang tiếng Việt và tiếng Rôm. Chúng tôi sẽ có chúng vào giữa tháng 9,“ người phát ngôn của KDU-ČSL Kateřina Procházková cho biết.

Ví dụ, ČSSD hoặc SPD không có kế hoạch tập trung vào cộng đồng Việt Nam - cũng như các dân tộc thiểu số khác sống ở Séc - trong chiến dịch tranh cử của họ. Phó Chủ tịch ČSSD Jiří Běhounek cho biết: “Không một nhóm dân tộc hay thiểu số nào có thể bị tách khỏi xã hội, đặc biệt là trong chiến dịch tranh cử.“

Theo nhà khoa học chính trị Roman Chytilek, trước đây các đảng ở Séc hiếm khi cố gắng tìm kiếm sựu ủng hộ trực tiếp các nhóm thiểu số. “ Séc là một quốc gia tương đối đồng nhất. Và thứ hai, cũng có thể là các đảng phải cân nhắc cẩn thận xem bằng cách nhắm mục tiêu vào thiểu số, họ có đang đánh mất tiềm năng của „đa số“ hay không,” ông mô tả.

“Về mặt này, người Việt thiểu số là lý tưởng nhất vì họ đã cải thiện đáng kể thương hiệu của mình trong thời kỳ đại dịch. Do đó, chiến dịch tranh cử có thể sẽ không gây hại cho đảng của Trikolora Svobodní và Soukromníci, tôi xếp nó vào thứ hạng „rủi ro thấp-lợi nhuận thấp“,“ ông Chytilek nói thêm.

Một chuyên gia khác về tiếp thị chính trị từ Đại học Masaryk, Otto Eibl, cũng có quan điểm tương tự. "Nó không giống như ở Mỹ, nơi, ví dụ, giao tiếp bằng tiếng Tây Ban Nha có ý nghĩa. Cộng đồng Việt Nam có thể là một bộ phận bị bỏ rơi mà không có đại diện, nhưng câu hỏi đặt ra là liệu „người Séc gốc Việt“ có nghiêng về các đảng mà không cần phải hành động theo chủ đề dân tộc hay không,” ông nói.

Họ chỉ lợi dụng

Marcel Winter, Chủ tịch danh dự và là phát ngôn viên của Hội Séc-Việt, tuyên bố rằng nhiều người Việt Nam theo chính trị Séc và đi bỏ phiếu. “Họ thường gọi điện cho tôi và hỏi sẽ bỏ phiếu cho ai. Ví dụ, họ nhớ ai đã đối xử với họ như thế nào. Ví dụ, khi tỉnh trưởng Nam Séc (Jan Grolich từ KDU-ČSL) công khai cảm ơn họ về món quà tài chính dành cho những người bị ảnh hưởng bởi một cơn lốc xoáy, họ đã tìm ra đến từ phe nào," ông lưu ý.

“Họ là một ví dụ về sự hòa nhập nhịp nhàng của người nước ngoài vào xã hội. Nhưng nhiều người trong cộng đồng không trực tiếp tham gia vào chính trị. Đây là một sai lầm mà tôi nói với họ là cần phải cải thiện, không nên sợ hãi. Mặt khác, trước đây khi người Việt Nam tranh cử, các đảng đưa họ vào những vị trí không đủ tiêu chuẩn, họ mới lợi dụng họ,” ông Winter chỉ trích.

“Cần phải tạo dựng niềm tin cho họ. Điều quan trọng đối với xã hội là người Việt Nam phải tham gia chính trị và trên hết là các đảng phái chính trị phải xưng hô chính xác,“ ông nói.

Ông Winter đã nghĩ đến việc ứng cử viên Việt Nam Nguyen Cong Hung vào Nghị viện Châu Âu cho ODS vào năm 2014. Ngay cả khi đó, một biểu ngữ chính trị với ứng cử viên đã xuất hiện tại chợ Sapa bằng tiếng Việt ở Praha, nhưng Nguyen đã được đặt vào vị trí không thể được bầu của danh sách ứng viên viên.

Năm 2019, Trần Văn Sang cũng ứng cử vào Nghị viện Châu Âu cho phong trào Thể thao và Sức khỏe PRO. Nhiều cửa hàng tiện lợi của Việt Nam treo áp phích bầu cử của Sang trong các cửa hàng của mình. Tuy nhiên, phong trào không đạt được như ý muốn, mặc dù Sang đã nhận được vài trăm phiếu bầu.

Sang đã hoạt động công khai trên Facebook của mình được 6 năm, nơi có nhiều người Việt Nam sinh sống tại Séc theo dõi anh - các video của anh đều có một vạn lượt xem ổn định. Trong những bài đóng góp của mình và cả trên trang web của mình, anh đã dịch nhiều quy định pháp luật khác nhau trong vài năm, chẳng hạn như các biện pháp chống dịch hiện hành. Sang đã không từ bỏ những nỗ lực chính trị của mình, trong cuộc bầu cử tháng 10 này, anh sẽ tranh cử vào Hạ viện từ Liên minh vì Tương lai.

Theo Sang, sự quan tâm của cộng đồng người Việt đối với chính trị Séc trước đây rất ít. "Nhưng khi tôi thông báo cho họ về việc ai được vào Hạ viện và có ảnh hưởng, ví dụ như EET, tất nhiên là ảnh hưởng đến họ, họ bắt đầu quan tâm. Việc ứng cử của tôi là một động lực đầu tiên khi cộng đồng thể hiện chính mình, đặc biệt là trong việc quảng bá chính trị," anh nói.

“Họ có cái nhìn tổng thể chung, các đảng tham gia chính đều biết. Nhưng dù nhận thức được một phần nào đó, tất nhiên họ vẫn đang mò mẫm tìm hiểu,” Sang nêu quan điểm.

MP (tổng hợp)