Trong trường hợp tiếp tục xảy ra khủng hoảng ngân sách, với việc Budapest và Warsaw ngăn chặn một thỏa thuận về hình dạng tài chính của Liên minh trong tương lai, Ủy ban châu Âu có thể chuẩn bị một quỹ khẩn cấp để hỗ trợ virus corona cho các nền kinh tế không có Hungary và Ba Lan. Như trong trường hợp quỹ phục hồi theo kế hoạch, tiền có thể bắt đầu chảy vào các nước vào giữa năm sau. Một quan chức cấp cao của EU nói với các phóng viên rằng Brussels coi việc bỏ qua Budapest và Warsaw là một lựa chọn cực đoan và tạm thời.

Hai quốc gia, vốn sẽ mất hàng chục tỷ euro do cắt đứt gói tài trợ, vẫn từ chối phê duyệt quỹ và ngân sách nhiều năm trong tương lai vì liên kết việc tiếp cận tiền với vấn đề chất lượng của pháp quyền và tính độc lập của cơ quan tư pháp.

Một tuần trước hội nghị thượng đỉnh của các tổng thống và thủ tướng của 27 quốc gia thành viên của khối, các nhà ngoại giao và đại diện của Ủy ban châu Âu đang bắt đầu xem xét nghiêm túc hơn ý tưởng rằng quỹ 750 tỷ euro được lên kế hoạch có thể phục hồi các nền kinh tế sau cuộc khủng hoảng virus corona.

"Chúng tôi khá chắc chắn rằng chúng tôi sẽ tìm ra một giải pháp như vậy và áp dụng nó vào thực tế tương đối nhanh chóng," một quan chức của Ủy ban nói với giới truyền thông. Theo ông, quỹ sẽ không được thành lập bởi một thỏa thuận liên chính phủ của 25 quốc gia, chẳng hạn như Pháp, đã xem xét, mà dựa trên cơ sở luật của EU và sẽ được quản lý trực tiếp bởi EC.

Ba Lan là nước nhận tiền lớn thứ 3 ở châu Âu

Theo nguồn tin được đề cập, không chắc liệu số lượng của nó sẽ giống hay thấp hơn. Nó có thể phụ thuộc vào các quốc gia khác liệu họ muốn giảm khoản vay chung bằng phần của Hungary và Ba Lan - vốn là nước nhận tiền lớn thứ 3 sau Ý và Tây Ban Nha - hay chia sẻ nguồn vốn được phân bổ cho cả hai quốc gia.

Tuy nhiên, các nước EU coi việc lập quỹ “thay thế” là biện pháp cuối cùng trong trường hợp Hungary và Ba Lan không thay đổi ý định trong những ngày hoặc tuần tới. Cả hai quốc gia mà các tổ chức của EU đã tiến hành tố tụng trong vài năm do lo ngại về các hạn chế đối với tính độc lập của cơ quan tư pháp hoặc truyền thông, đều bác bỏ các điều kiện mà các nhà lãnh đạo EU mà đã đồng ý tại hội nghị thượng đỉnh tháng 7.

Theo các chính phủ bảo thủ quốc gia ở Budapest và Warsaw, liên minh tiền tệ và pháp quyền không có cơ sở trong các hiệp ước của EU, và cả hai quốc gia vẫn đang thể hiện sự sẵn sàng ngăn chặn việc phê duyệt quỹ và ngân sách 7 năm liên quan mà họ là những người hưởng lợi ròng. Hôm thứ 5, người đứng đầu nội các của Thủ tướng Hungary Viktor Orbán nhắc lại quan điểm lâu nay của ông rằng chính phủ đang chờ đợi các đề xuất thỏa hiệp, nhưng sẽ không ủng hộ việc ra điều kiện.

Mặt khác, ngày càng có áp lực từ các quốc gia dựa vào tiền của EU để giúp đỡ những người hoặc doanh nghiệp bị ảnh hưởng bởi cuộc khủng hoảng virus corona. Theo quy định của EU, các quốc gia sẽ phải đạt được thỏa thuận nhất trí về ngân sách 7 năm vào thứ 2 để ngân sách cho năm tới được thông qua vào cuối năm.

Tây Ban Nha sẽ không lùi bước trong điều kiện đã thỏa thuận để phê duyệt ngân sách

Nếu điều này không xảy ra, EU sẽ bắt đầu hoạt động theo ngân sách tạm thời vào tháng 1, và một phần 12 ngân sách của năm nay sẽ có sẵn để chi tiêu mỗi tháng. Trong khi, ví dụ, trợ cấp nông nghiệp hoặc viện trợ nhân đạo sẽ không bị đe dọa, sẽ không có tiền cho các dự án mới từ Quỹ cấu trúc, trong đó Ba Lan nhận được nhiều nhất.

"Tây Ban Nha muốn Ba Lan và Hungary hành động có trách nhiệm liên quan đến quỹ cứu hộ," Ngoại trưởng Tây Ban Nha Arancha Gonzáles kêu gọi cả hai quốc gia hôm thứ 5. Giống như Đức, Pháp và Hà Lan chủ tọa, quốc gia của họ nói rõ rằng họ sẽ không từ chối các điều khoản đã thỏa thuận.

Theo một số nhà ngoại giao, nếu tình trạng bế tắc có thể bị phá vỡ tại hội nghị thượng đỉnh được mong chờ vào thứ 5 và thứ 6 tới, thì vẫn có cơ hội để ngăn chặn một khoản ngân sách tạm thời. Nếu điều này không thành công, ít nhất trong tháng 1, các nước EU sẽ phải giải quyết ngân sách hạn chế.

MP (tổng hợp)