Hiệp định Thương mại Tự do EU-Việt Nam (EVFTA) mới có hiệu lực từ ngày 1/8/2020, mang lại cơ hội mới cho các công ty Séc không chỉ trong lĩnh vực thương mại mà còn mở ra cơ hội cho các công ty Séc tham gia đấu thầu rộng rãi tại Việt Nam. Với việc hiệp định có hiệu lực, các công ty của Séc đã tiếp cận được với các gói thầu hấp dẫn trong lĩnh vực cơ sở hạ tầng, năng lượng, chăm sóc sức khỏe hoặc CNTT.

Liên minh châu Âu đã thành công trong việc đàm phán các nhượng bộ tương đối lớn của phía Việt Nam về khả năng tiếp cận thị trường mua sắm công trong khuôn khổ EVFTA. Do đó, các công ty châu Âu có thể tham gia vào các hợp đồng công do tất cả 18 bộ của Việt Nam công bố, đấu thầu do hai thành phố lớn nhất của Việt Nam (Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh) thực hiện, cũng như đấu thầu cho các hợp đồng do các doanh nghiệp nhà nước, trường đại học, viện nghiên cứu và bệnh viện Việt Nam do Bộ Y tế quản lý.

EVFTA đảm bảo cái gọi là đối xử quốc gia đối với các công ty châu Âu trong đấu thầu rộng rãi tại Việt Nam, tức là các công ty EU có quyền như nhau và phải đáp ứng các điều kiện như các chủ thể Việt Nam. Trong thời điểm hiện tại, các công ty châu Âu chỉ có thể tham gia vào các hợp đồng lớn có tổng giá trị vượt quá một ngưỡng nhất định. Ví dụ, trong các đấu thầu công khai do chính quyền trung ương ban hành, các công ty châu Âu có quyền tiếp cận các hợp đồng hàng hóa và dịch vụ vượt quá 1,5 triệu SDR (2,3 triệu USD). Trong khi đối với các hợp đồng được trao ở cấp địa phương (thành phố, công ty nhà nước), giá trị hợp đồng hàng hóa và dịch vụ tối thiểu là 3 triệu SDR (4,2 triệu USD). Đối với các hợp đồng xây dựng, ngưỡng thống nhất là 40 triệu SDR (56 triệu USD) được áp dụng ở tất cả các cấp chính quyền. Các ngưỡng này sẽ giảm dần trong 15 năm tới. Giá trị gói thầu hàng hóa, dịch vụ cấp trung ương tối thiểu như vậy sẽ chỉ đạt 130 nghìn SDR (191 000 USD) vào năm 2035.

Chính phủ Việt Nam là một khách hàng tương đối béo bở. Việt Nam là một trong những quốc gia có tỷ trọng đầu tư chính phủ trong tổng GDP lớn nhất thế giới. Chính phủ Việt Nam đầu tư khoảng 30 tỷ USD hàng năm, chiếm khoảng 35% tổng vốn đầu tư hàng năm vào Việt Nam. Mua hàng hóa và dịch vụ của chính phủ chiếm khoảng 7 phần trăm (18 tỷ đô la) GDP của Việt Nam.

Hiện tại, mua sắm công của Việt Nam mang lại lợi ích chủ yếu cho các công ty Trung Quốc, vốn thực hiện hơn 90% các dự án của chính phủ trong các ngành năng lượng, khai khoáng, luyện kim và hóa chất. Tuy nhiên, có thể giả định rằng các điều kiện mới được thỏa thuận trong EVFTA sẽ dẫn đến sự thành công của các công ty châu Âu trong các cuộc đấu thầu địa phương tăng dần. Nhiều công ty lớn của châu Âu đã bày tỏ sự quan tâm đến việc tham gia, chẳng hạn như dự án xây dựng sân bay mới tại Thành phố Hồ Chí Minh hoặc xây dựng đường cao tốc trục Bắc Nam. Các công ty dược phẩm châu Âu cũng hứa hẹn những cơ hội đáng kể từ khả năng tham gia trực tiếp vào các cuộc đấu thầu. Các cơ hội thú vị mở ra cho các công ty Séc, đặc biệt là trong lĩnh vực công nghệ thông tin và chăm sóc sức khỏe.

David Jarkulisch, Nhà ngoại giao Kinh tế, Đại sứ quán Cộng hòa Séc tại Hà Nội