Vượt qua nhiều đề cử và tiêu chí xét duyệt khác nhau, bộ Đại từ điển giáo khoa Séc-Việt là một trong 8 tác phẩm vinh dự được Hội nhà văn Séc lựa chọn trao Giải thưởng Văn học Séc 2019. Lễ vinh danh và trao giải đã diễn ra tại thủ đô Praha sáng ngày 9/11.

Giải thưởng Hội nhà văn Séc là một giải thưởng uy tín trong giới văn học của Séc nhằm vinh danh các tác phẩm có đóng góp thực tiễn cho nền văn học, văn hóa Séc. Năm nay, Hội nhà văn Séc đã nhận được hơn 20 đề cử ở nhiều thể loại khác nhau, từ văn xuôi, thơ ca tới các công trình ngôn ngữ, để thẩm định và xét duyệt trao giải. Sau các vòng thẩm định khắt khe, Hội đồng xét duyệt đã chọn được 8 tác phẩm để vinh danh, trong đó có bộ Đại từ điển giáo khoa Séc-Việt gồm 6 tập của Kỹ sư Nguyễn Quyết Tiến và cộng sự.

Tại lễ vinh danh và trao giải diễn ra ở thủ đô Praha ngày 9/11, đại diện Hội đồng xét duyệt Hội nhà văn Séc khẳng định các tác phẩm đoạt giải đều mang ý nghĩa giá trị thực tiễn cao, có tầm ảnh hưởng ở nhiều lĩnh vực của cuộc sống. Riêng bộ Đại từ điển giáo khoa Séc-Việt không những được các thành viên Hội đồng xét duyệt mà còn nhiều học giả khác đánh giá là một công trình nghiên cứu ngôn ngữ đặc biệt, là cầu nối thúc đẩy giao lưu văn hóa, tăng cường sự hiểu biết và tình hữu nghị giữa nhân dân hai nước Séc và Việt Nam.

Trao đổi với phóng viên Đài Tiếng nói Việt Nam (VOV) tại Praha, Chủ tịch Hội nhà văn Séc Karel Sýs cho biết công trình ngôn ngữ của Kỹ sư Nguyễn Quyết Tiến và công sự nhận được sự quan tâm rất lớn của tất các thành viên Hội đồng xét duyệt bởi giá trị thực tiễn của nó.

„Cả Cộng hòa Séc và Việt Nam đều có nền văn hóa lâu đời, và bộ Đại từ điển giáo khoa Séc-Việt đóng vai trò như là một cầu nối giữa hai nền văn hóa, đặc biệt khi cộng đồng người Việt Nam tại Séc đang ngày một phát triển. Với hàng trăm nghìn từ, cụm từ được giải thích cặn kẽ, có hình ảnh, ví dụ minh họa điển hình, chúng tôi đánh giá rất cao công sức của các tác giả biên soạn cũng như giá trị thực tiễn của công trình ngôn ngữ đồ sộ này đối với nghiên cứu ngôn ngữ, văn hóa, lịch sử, văn học giữa hai nước.“

Xúc động khi được vinh danh và nhận giải thưởng tại buổi lễ, Kỹ sư Nguyễn Quyết Tiến nói ông đặt nhiều kỳ vọng vào việc sử dụng có hiệu quả công trình ngôn ngữ này trong cộng đồng. 

„Tôi nghĩ đây là một vinh dự rất lớn, không chỉ riêng đối với tôi mà còn cộng đồng người Việt Nam chúng ta, vì đây là một tác phẩm từ điển lớn, đã được các nhà khoa học đánh giá cao và trao giải thưởng. Điều mà tôi mong muốn là bộ từ điển này mãi mãi đi theo hoạt động của cộng đồng người Việt Nam chúng ta, góp phần vào việc xây dựng mối quan hệ hữu nghị giữa hai nước, đặc biệt là ngoài ngôn ngữ thì nó còn truyền bá kiến thức về lịch sử, văn hóa của Việt Nam cho thế hệ trẻ trong tương lai.“

Bộ Đại từ điển giáo khoa Séc-Việt là công trình ngôn ngữ đầy tâm huyết của Tiến sĩ ngôn ngữ, nhà Việt Nam học người Séc Ivo Vasiljev và kỹ sư Nguyễn Quyết Tiến hiện đang định cư tại Séc. Cả hai đồng tác giả biên soạn mong muốn có một bộ từ điển hoàn chỉnh cho các thế hệ người Việt Nam sinh sống, lao động và học tập tại Séc, cũng như giới sinh viên nghiên cứu Séc muốn tìm hiểu về văn hóa, lịch sử, ngôn ngữ Việt Nam.

Sau khi tập đầu tiên ra mắt năm 2013 và nhận được phản hồi tích cực từ giới học giả, cả hai đồng tác giả đặt mục tiêu mỗi năm sẽ biên soạn một tập để có thể hoàn thành trọn bộ 6 tập như kế hoạch ban đầu. Rất tiếc, sau khi bốn tập đầu được xuất bản, tháng 10/2016 Tiến sĩ Ivo Vasiljev đã ra đi, về cõi vĩnh hằng, để lại công trình dở dang cho kỹ sư Nguyễn Quyết Tiến. Thực hiện di nguyện của người đã mất, Kỹ sư Nguyễn Quyết Tiến đã chấp bút hoàn thành nốt hai cuốn còn lại vào năm 2017 và đầu năm 2019 với sự trợ giúp của Tiến sĩ, nhà Việt Nam học Iva Klinderová.

Công trình nhận được sự giúp đỡ của Bộ Giáo dục, Thanh niên và Thể thao Séc, Đại sứ quán Việt Nam tại Praha, Đại sứ quán Séc tại Hà Nội, Tập đoàn Viễn thông quân đội Viettel, và của Ban đại diện Việt Nam trong Hội đồng Dân tộc chính phủ Séc. 

Mới đây, bộ Đại từ điển giáo khoa Séc-Việt đã được vinh danh như là một công trình ngôn ngữ tiêu biểu chào mừng 20 năm thành lập Hội người Việt Nam tại Cộng hòa Séc. Ngay khi ra mắt tập 3, công trình cũng từng nhận được Giải Nhì của Hội đồng dịch thuật toàn Séc trao tặng năm 2016. Được biết, kỹ sư Nguyễn Quyết Tiến hiện đang chấp bút cho cuốn đầu tiên trong bộ Đại từ điển Việt-Séc./.

Hữu Bình và Văn Huy/VOV Praha

Một số hình ảnh: