Tòa án Công lý Liên minh Châu Âu đã bắt đầu xem xét hành động của Ủy ban Châu Âu chống lại Séc, Ba Lan và Hungary vì họ từ chối tham gia phân phối lại những người xin tị nạn từ Hy Lạp và Ý vài năm trước theo hạn ngạch được thiết lập. Đại diện Ủy ban châu Âu Zuzana Malůšková yêu cầu tòa án xác nhận rằng 3 nước không tuân thủ nghĩa vụ của họ theo luật pháp EU. Phán quyết của tòa án dự kiến sẽ có trong một vài tháng.

Cả hai bên sẽ đệ trình quan điểm của mình lên tòa án hôm thứ 4, một quyết định có thể được đưa ra vào cuối năm nay. Theo Ủy ban Châu Âu, cần phải nói rằng 3 quốc gia đã không thực hiện nghĩa vụ của mình theo quyết định của Hội đồng EU về chương trình phân bổ lại người nhập cư vào tháng 9 năm 2015.

Các quốc gia bị đơn, cùng với Séc, đã bảo vệ rằng toàn châu Âu hủy hạn ngạch như một dự án không hoạt động sau 2 năm. Tuy nhiên theo các nhà phê bình, đó là một nguyên tắc mà các quốc gia thành viên nên thống nhất.

"Phán quyết này sẽ rất quan trọng trong việc xác nhận rằng các nghĩa vụ phải được tuân thủ, đó là nền tảng luật pháp của Liên minh. Tương tự như vậy, điều quan trọng là nhấn mạnh tầm quan trọng của nguyên tắc đoàn kết mà Liên minh được thành lập," đại diện Ủy ban nói thêm.

Tổng biện lý của Tòa án, bà Eleanor Sharpston tuyên bố rằng bà sẽ công bố quan điểm của mình về tranh chấp, mà tòa án không phải tuân theo trong quyết định cuối cùng của mình, vào ngày 29 tháng 7.

Ba quốc gia bị đơn không phủ nhận rằng họ không tuân thủ các quy tắc tái phân phối người tị nạn. Nhưng điều đó có lý do, cụ thể là để duy trì trật tự và an ninh. Họ cũng chỉ ra rằng, cuối cùng, số người xin tị nạn ít hơn đáng kể so với dự đoán ban đầu.

Séc cũng chỉ ra rằng cách tiếp cận được lựa chọn của Ủy ban đối với 3 quốc gia thường nhằm khắc phục tình trạng trật tự pháp lý của một quốc gia thành viên không phù hợp với luật pháp châu Âu. Tuy nhiên, một biện pháp tương tự là không thể trong tình huống đã có, bởi vì chương trình đã kết thúc, vì vậy cách tiếp cận của Ủy ban là "hình thức".

Đại diện của Ba Lan và Hungary, Boguslaw Majzcyna và Miklós Fehér, nhắc nhở tòa án rằng các vấn đề an ninh quốc gia chỉ thuộc thẩm quyền của các quốc gia thành viên của Liên minh. Nhu cầu của họ trong lĩnh vực này khác nhau đáng kể giữa các quốc gia thành viên và vì lợi ích của họ, cả hai quốc gia trong một số trường hợp có thể hạn chế cả tính hợp lệ của luật pháp EU.

Theo quan điểm của Budapest, toàn bộ hành động của Ủy ban mang động cơ chính trị và vô nghĩa, bởi vì ngay cả trong trường hợp bị kết án, quốc gia này cũng không thể thực hiện đầy đủ các điều kiện của chương trình đã kết thúc.

Đại diện Séc tại tòa, Martin Smolek, nhắc nhở rằng kinh nghiệm của Séc trong việc cố gắng tuân theo việc tái phân bổ người tị nạn theo các quy tắc cho thấy rằng Ý và Hy Lạp, từ đó người di cư không được tiếp nhận, "nói chung hoặc không phản ứng đầy đủ hoặc không phản ứng thỏa đáng". Theo ông, Séc không thể thực hiện nghiêm túc lời đề nghị tiếp nhận những người di cư không có giấy tờ. "Khi chúng tôi không nhận được phản hồi thích đáng, vậy tại sao chúng tôi phải tiếp tục?," ông hỏi tòa án.

Do đó theo ông, Ủy ban nên nói cụ thể bây giờ khắc phục thế nào, bởi vì Praha không hiểu rõ ràng về toàn bộ thủ tục. Theo ông Smolek, không thể sửa lỗi vi phạm, không có ràng buộc pháp luật nào đối với chương trình và "không còn mục đích cho các quyết định phân bổ lại di dân được đưa ra". Theo ông, ở đây Ủy ban có thể đã hành động sớm vì đã sớm thấy rõ rằng chương trình này không được thực hiện ở quy mô ban đầu.

Bộ trưởng Ngoại giao Séc Tomáš Petříček cho rằng các thủ tục tố tụng của tòa án sẽ kết thúc vào mùa thu này và coi thủ tục tố tụng của tòa án là một quá trình pháp lý bình thường. "Tôi sẽ để lại cho các thẩm phán đánh giá xem chúng tôi đã hoàn thành nghĩa vụ hay chưa," ông nói và thêm rằng hành động của các nước Trung Âu là đúng đắn.

"Năm 2017, chúng tôi đã đồng ý trong EU rằng hạn ngạch không hoạt động, rằng một cái gì đó khác cần phải được thay thế," ông Petříček tại Brussels tuần này cho biết. Séc chủ yếu thúc đẩy giải pháp cho các nguyên nhân gây ra áp lực di cư và cũng giúp các quốc gia bị ảnh hưởng nhiều nhất bởi làn sóng di cư.

Cơ chế hạn ngạch được cho là sẽ giúp Hy Lạp và Ý, nơi một số người tị nạn qua các nước này để đến châu Âu từ Syria và các quốc gia khác. Cả hai nước Nam Âu đã không khống chế được dòng người di cư. Kế hoạch dự tính việc chuyển 160 000 người được bảo vệ quốc tế, nhưng chỉ hơn 32 000 người đã rời khỏi Hy Lạp và Ý, Ủy ban châu Âu tuyên bố vào tháng 12.

Séc chỉ chấp nhận 12 người và chính phủ của Thủ tướng Bohuslav Sobotka khi đó tuyên bố rõ ràng rằng họ sẽ không tham gia chương trình này.

Slovakia và Hungary trước đây đã không thành công ở tòa án Liên minh châu Âu với cáo buộc về cách thức  chương trình được quyết định. Tòa án sau đó nói rằng cơ chế thống nhất là một phản ứng thích đáng cho cuộc khủng hoảng di cư.

TN (tổng hợp)