Nhân kỷ niệm 1 năm (1/12/2016 - 1/12/2017) ngày Văn hóa tín ngưỡng Thờ Mẫu Tam Phủ của người Việt được UNESCO công nhận là di sản Văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại, được sự đồng ý của Đại sứ quán Việt Nam tại Liên bang Nga, sự hỗ trợ của Tổ hợp đa chức năng “Hà Nội - Matxcơva” (Incentra), hôm qua (5/12), Trung tâm nghiên cứu và bảo tồn Văn hóa tín ngưỡng Việt Nam đã tổ chức buổi tọa đàm giới thiệu về di sản Văn hóa này tới bạn bè Nga và Cộng đồng người Việt Nam đang sinh sống, học tập và kinh doanh tại LB Nga. 

Đại sứ Nguyễn Thanh Sơn phát biểu tại sự kiện.

Tới dự buổi tọa đàm giới thiệu Văn hóa tín ngưỡng Thờ Mẫu Tam Phủ của người Việt Nam, có Đại sứ Việt Nam tại Liên bang Nga - ông Nguyễn Thanh Sơn cùng các cán bộ, nhân viên Đại sứ quán; ông Lê Trường Sơn - Chủ tịch Hội đồng Thành viên công ty TNHH Đầu tư Incentra - Chủ tịch Hội Doanh nghiệp Việt Nam tại LB Nga; ông Nguyễn Cảnh Hồng Lĩnh - Tổng giám đốc công ty TNHH Đầu tư Incentra; cùng đông đảo bà con người Việt đang học tập, sinh sống, kinh doanh tại Liên bang Nga.

Về phía Nga có đại diện Hội cựu chiến binh Nga, Hội Hữu nghị Nga-Việt, một số nhà khoa học Nga và đông đảo sinh viên Nga, sinh viên nước ngoài đang học Tiếng Việt tại một số trường Đại học khác ở Nga.

Các đại biểu tham dự tọa đàm.

Đạo Mẫu là tín ngưỡng bản địa của người Việt Nam, tôn thờ Mẹ, tôn vinh đấng sinh thành, đó là vai trò của người phụ nữ. Thánh Mẫu Liễu Hạnh là vị thần chủ đạo của Đạo Mẫu Tam, Tứ phủ. Đạo Mẫu chứa đựng những giá trị lịch sử truyền thống, đạo đức, xã hội, nghệ thuật và văn hóa sâu sắc.

Ngay sau khi Văn hóa Tín ngưỡng Thờ Mẫu Tam Phủ của người Việt được UNESCO công nhận là di sản Văn hóa phi vật thể đại diện nhân loại vào ngày 1/12/2016, Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch đã phát động Chương trình hành động quốc gia bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa của dân tộc.

Giới thiệu các mẫu trang phục của nghi lễ.

Vì vậy, Đoàn nghệ nhân Thanh đồng, những chủ thể thực hành Tín ngưỡng Thờ Mẫu thuộc Trung tâm Nghiên cứu và Bảo tồn Văn hóa Tín ngưỡng Việt Nam - Hội Di sản Văn hóa Việt Nam, sang Matxcơva - Liên bang Nga lần này là nhằm giới thiệu, tôn vinh di sản văn hóa truyền thống đặc sắc tới đông đảo bạn  bè Nga và cộng đồng người Việt tại Liên bang Nga.

Bà Trương Thị Thu Hà, Phó giám đốc Trung tâm nghiên cứu và Bảo tồn Văn hóa Tín ngưỡng Việt Nam, trưởng đoàn cho biết: "Sự kiện nhằm giới thiệu những giá trị đích thực của tín ngưỡng Thờ Mẫu với bạn bè quốc tế ở Nga cũng như cộng đồng người Việt tại đây.

Trước nay, ở Việt Nam, tín ngưỡng Thờ Mẫu bị hiểu lầm, bị coi là mê tín dị đoan. Hiện tại, tín ngưỡng này đã được nhà nước Việt Nam tôn vinh, và được thế giới nâng lên một tầm cao mới. Chúng tôi rất tự hào, cảm thấy có trách nhiệm, mang đến giới thiệu với bạn bè quốc tế, để hiểu đúng bản chất của thực hành Tín ngưỡng Thờ Mẫu này".

Giới thiệu nghi lễ hầu đồng

Đại Đức Thích Tâm Kiên - Đồng thầy Nguyễn Vũ Cường - Trụ trì Chùa Một Cột, Hà Nội đã thay mặt đoàn nghệ nhân Thanh đồng giới thiệu về cội nguồn của Văn hóa Tín ngưỡng Thờ Mẫu Tam Phủ của người Việt từ ngàn xưa, về hình thức hầu đồng-một nghi lễ quan trọng nhất của Đạo mẫu. Tại buổi tọa đàm, các Thanh đồng cũng đã trình diễn, giới thiệu từ trang phục, đạo cụ đến thực hành tại chỗ nghi lễ này.

Sau khi được xem các nghệ nhân trình diễn, bạn Aleksandra Fadeeva, sinh viên năm thứ nhất, học tiếng Việt tại trường Đại học Á - Phi chia sẻ về cảm xúc của mình: "Tôi mới bắt đầu làm quen với lịch sử, văn hóa của Việt Nam. Tôi cảm thấy, đây là hoạt động rất quan trọng để giữ gìn, bảo tồn truyền thống văn hóa, tín ngưỡng của Việt Nam.

Tôi cảm thấy rất tuyệt vời, nhiều người Nga có cơ hội được tiếp xúc, biết nhiều hơn về Việt Nam - đất nước mà chúng tôi có hợp tác chặt chẽ về khoa học và văn hóa".

Theo Đại sứ Việt Nam tại Liên bang Nga Nguyễn Thanh Sơn, cùng với phong tục Thờ cúng các Vua Hùng, Hoàng Thành Thăng Long, Văn hóa Tín ngưỡng Thờ Mẫu Tam Phủ là di sản văn hóa thế giới thứ 3 trong lĩnh vực tâm linh, mà chúng ta được UNESCO công nhận: "Chúng tôi đánh giá chuyến đi lần này của đoàn nghệ nhân dân gian, nghệ nhân Thanh Đồng các tỉnh phía Bắc sang Matxcơva, để trước hết chúng ta vinh danh  một di sản văn hóa trong lĩnh vực tâm linh đã được thế giới ghi nhận.

Thứ hai, đó là giới thiệu với bạn bè ở các tỉnh, thành phố của nước Nga về thể loại văn hóa độc đáo của chúng ta mà có lẽ xưa nay bạn chưa bao giờ thấy. Đặc biệt, các nhà nghiên cứu Đông Phương học và Việt Nam học khi nghe nói về thể loại văn hóa dân gian này họ rất thích thú, đòi hỏi nghiên cứu sâu hơn về văn hóa Việt Nam...

Bạn Aleksandra Fadeeva, sinh viên năm thứ nhất, học tiếng Việt tại trường Đại học Á-Phi trả lời PV

Cũng nằm trong chương trình, ngày 7/12, Đoàn nghệ nhân Thanh đồng sẽ tổ chức Lễ Hầu Thánh tại Điện thờ Thánh Mẫu “Thuận Mỹ Từ Vọng” - Tổ hợp đa chức năng “Hà Nội - Matxcơva” để tiếp tục giới thiệu về các nghi lễ của tín ngưỡng Thờ Mẫu Tam Phủ.

Trước khi đến Nga lần này, được sự giúp đỡ của Bộ Ngoại giao, Đại sứ quán Việt Nam ở các nước, Trung tâm Nghiên cứu và Bảo tồn Văn hóa Tín ngưỡng Việt Nam đã tổ chức các chuyến đi giới thiệu về di sản văn hóa phi vật thể này của nhân loại tại một số nước khác như Malasia, Thái Lan, Hàn Quốc, Thụy Sĩ, Pháp, Mỹ...để đông đảo bạn bè quốc tế được biết tới./.

Anh Tú-Thành Phương/VOV-Moscow