Trong thời đại của sách điện tử, ý tưởng đi đến thư viện để mượn một cuốn sách về đọc chưa bao giờ trở nên lỗi thời và kỳ quặc đến vậy. Ở nhiều quốc gia trên thế giới, thư viện đang ở vào giai đoạn… “hấp hối”, nhưng ở một quốc gia, thư viện vẫn… “sống khỏe”, tại sao?

Có một quốc gia trên thế giới, ở nơi đây, người dân vẫn gắn bó với việc đến thư viện mượn sách về đọc, đó là người dân ở Cộng hòa Séc (một quốc gia thuộc khu vực Trung Âu).

Tại đây, thư viện xuất hiện ở khắp nơi. Séc có hệ thống thư viện dày đặc nhất thế giới, điều này đã được khẳng định bởi nhiều cuộc điều tra khảo sát, thậm chí, số thư viện ở Séc còn nhiều hơn số trường học phổ thông.

Phòng đọc tại Thư viện Quốc gia Séc.

Ở Séc, cứ 1.971 người dân sẽ có một thư viện, con số này cao gấp 4 lần so với mức bình quân thư viện trên đầu người của một quốc gia Châu Âu, và cao gấp 10 lần so với mật độ thư viện ở Mỹ (cứ 19.583 người dân Mỹ có một thư viện).

Tại sao Séc lại có nhiều thư viện đến vậy? Câu trả lời là từ hàng thập kỷ nay, thư viện đã là một hạng mục bắt buộc đối với mỗi cộng đồng dân cư ở Séc. Từ thành phố lớn cho tới ngôi làng nhỏ, luật của Séc yêu cầu nhà chức trách địa phương phải có trách nhiệm xây dựng thư viện cho cộng đồng mình.

Luật này đã được đưa vào thực thi từ năm 1919, ở thời điểm chưa đầy một năm sau khi Séc trở thành một quốc gia độc lập, có tên trên bản đồ thế giới. Ý tưởng mà nhà chức trách khi đó đưa ra, đó là giúp tất cả người dân Séc đều biết đọc và sau đó là vươn lên tầm “đọc rộng, hiểu nhiều”. Chính sách này đã phát huy tác dụng.

“Người Séc nhanh chóng hình thành thói quen đọc sách một cách thường xuyên, đọc sách mỗi ngày. Những người thường xuyên tìm đến thư viện mượn sách cũng đồng thời là những người thường xuyên mua sách. Hiện tại, chúng tôi thống kê được rằng những người dân Séc hay đến thư viện trung bình mua sách nhiều hơn những người khác tới 11 cuốn sách/năm”, ông Vit Richter, giám đốc điều hành Viện Thư viện Quốc gia Séc cho hay.

Thư viện bên trong tu viện Strahov ở Praha, Séc.

Luật của Séc yêu cầu mỗi cộng đồng dân cư đều phải có thư viện cộng đồng. Luật này đã được duy trì bất kể những biến động lớn trong đời sống chính trị - xã hội của Séc. Cuối cùng, chỉ đến năm 2001, luật này mới bị bãi bỏ, nguyên nhân đến từ… áp lực ngân sách. Dù vậy, lúc này, Séc đã có 6.019 thư viện nằm rải rác trên khắp cả nước, một con số không hề nhỏ.

Thay vì tồn tại “lay lắt”, bám víu vào một thời kỳ đã qua, các thư viện ở Séc vẫn đang hoạt động tích cực, cố gắng hòa vào đời sống đương đại của người dân để không khí bên trong thư viện luôn sống động và có sự giao thoa, kết nối với cộng đồng mà nó phục vụ.

Thư viện thường được lựa chọn là nơi tổ chức bầu cử, là nơi diễn ra những cuộc hội họp, những triển lãm nghệ thuật. Bản thân thư viện cũng tổ chức những câu lạc bộ dành cho người yêu đọc sách, yêu thơ, những lớp học sáng tác…

Đặc biệt, các thư viện rất đón chào hai đối tượng độc giả thân quen của mình, đó là người già nghỉ hưu và trẻ nhỏ tan học. Đối với hai đối tượng này, thư viện là điểm đến thú vị và phù hợp với họ, không tốn kém, lại mở ra những điều kỳ diệu. Thư viện đem lại niềm vui cho tuổi già và khơi dậy tình yêu đọc sách cho trẻ nhỏ.

Một tiệm cà phê sách ở Praha, Séc.

Nhưng điều quan trọng nhất, phải kể tới chính người dân Séc, khi 92% người dân nơi đây vẫn muốn tìm đến thư viện để mượn sách về đọc, bởi trong mỗi cộng đồng dân cư, thư viện đã trở thành một phần cấu trúc không thể tách rời của đời sống cộng đồng từ hàng thập kỷ nay, người ta đã quen đến thư viện từ khi còn nhỏ và vẫn sẽ tiếp tục duy trì thói quen ấy cho tới tận những năm tháng tuổi già.

Thư viện Klementinum nằm ở thủ đô Praha được xem là niềm tự hào của hệ thống thư viện Séc. Klementinum được mệnh danh là thư viện đẹp nhất thế giới với lối kiến trúc Ba-rốc. Thư viện bắt đầu mở cửa hoạt động từ năm 1722, nơi đây có chứa hơn 20.000 cuốn sách và hiện được biết tới với tư cách Thư viện Quốc gia Séc.

Chiêm ngưỡng vẻ đẹp thư viện Klementinum nổi tiếng nhất Cộng hòa Séc - đất nước có nhiều thư viện nhất thế giới:

Bích Ngọc (Dân Trí)