Người về hưu ở Séc đại đa số không đi làm. Song đáng tiếc điều đó không phải là vì cuộc sống của họ đã đủ đầy.
Điều này được lý giải bởi hai nguyên nhân chủ quan và khách quan: sức khỏe không cho phép đa số người về hưu tiếp tục làm việc, trong khi thị trường lao động không có mấy nhu cầu về nhân công.

Bên cạnh đó, theo ý kiến của các nhà kinh tế, việc người về hưu thiếu động lực để tiếp tục làm việc xuất phát cả từ phía nhà nước cũng như từ chính các doanh nghiệp.

Hiện nay ở Séc có 150 nghìn người hưu trí đang làm việc. Các nhà kinh tế cho rằng con số đó là quá ít đối với một quốc gia với dân số 10,5 triệu người. Theo những nghiên cứu mới nhất do Trung tâm phân tích IDEA thuộc Viện CERGE của Séc tiến hành, nhà nước đã không tạo động lực đủ để người hưu trí tiếp tục làm việc.

Nhà kinh tế Jiri Satava thuộc Trung tâm phân tích IDEA cho biết: “Người hưu trí tiếp tục làm việc là có lợi cho nhà nước, nhưng muốn vậy thì nhà nước cần phải làm điều gì đó. Chẳng hạn như khuyến khích người hưu trí làm việc thông qua chế độ giảm trừ thuế cũng như tăng thâm niên và lương hưu”. Ông Satava cho rằng đối với nhà nước, việc hỗ trợ những người hưu trí làm việc là có lợi bởi họ vẫn nộp thuế, chi trả bảo hiểm y tế và xã hội.

Tại Séc hiện có khoảng 13% số người cao tuổi làm việc sau khi về hưu. Tỷ lệ này thấp hơn 2% so với mức trung bình ở các nước Liên minh châu Âu (EU). Cho đến năm 2013 người nghỉ hưu làm việc có quyền được giảm trừ thuế gần 25.000 koruna/năm (893 euro). Nhưng cách đây hai năm chính phủ của cựu Thủ tướng Petr Necas đã bãi bỏ chế độ ưu đãi này. Đến năm 2015 chính phủ mới đã hợp pháp hóa trở lại chế độ ưu đãi nói trên.

Theo ý kiến một số nhà kinh tế, các doanh nghiệp cũng có phần trách nhiệm khi tỷ lệ người nghỉ hưu được tuyển dụng còn thấp. Lý do là các doanh nghiệp hoài nghi việc những người cao tuổi có thể nắm bắt được các công nghệ mới. Bên cạnh đó còn có nguyên nhân là cơ cấu kinh tế Séc. Khác với các nước Tây Âu và Bắc Âu, ở Séc ngành công nghiệp đóng vai trò to lớn trong việc tuyển dụng nam giới. Như vậy, làm việc sau tuổi 60 hoặc sau khi nghỉ hưu trong lĩnh vực công nghiệp là điều khó khăn vì đòi hỏi nhân công phải có sức khỏe tốt.

Nghiên cứu nói trên cũng cho thấy nếu số người về hưu được tuyển dụng tăng 10% thì thu ngân sách có thể tăng 0,3% và đạt 1,5%. Ngoài ra, theo ông Jan Lorman, một người về hưu đang làm việc, so với các thế hệ trẻ, người hưu trí làm việc tích cực có thể mang lại nhiều lợi thế khác cho doanh nghiệp. Người hưu trí có thể làm việc linh hoạt về giờ giấc bởi họ không vướng bận con cháu. Họ có thể trung thành với doanh nghiệp hơn so với những nhân viên trẻ tuổi. Bên cạnh đó, người cao tuổi có khả năng giúp hạ nhiệt những tình huống xung đột và phức tạp trong công ty bởi họ có kinh nghiệm xử lý những tình huống tương tự.

Theo số liệu hiện nay, trong số các quốc gia châu Âu thì các nước Bắc Âu cũng như Anh và Thụy Sĩ có nhiều người hưu trí làm việc hơn cả.

Ngọc Mai (P/v TTXVN tại Séc)